Als ik vertel over de paarden die via een veiling, reddingsactie of inbeslagname bij een rescue terechtkomen, wordt er vaak gedacht dat dit alleen de recreatie- of oudere paarden zijn. De praktijk wijst echter heel iets anders uit. Er komen veel verschillende paarden voorbij zoals jonge (net afgespeende) veulens, dekhengsten, paarden met bekende en/of oude bloedlijnen (zoals de kleinzoon van de hengst van Patrick Swayze, Tammen), ex-wedstrijdpaarden maar ook dragende merries. Dit kunnen hoogdrachtige merries zijn maar ook paarden waarvan je met het blote oog niet kunt zien dat ze een veulen verwachten. Bijzonder is hoe verschillend de veulens van deze merries zijn, afhankelijk van wat hun moeder heeft moeten doorstaan tijdens haar dragende periode.  

 

Crystal (foto's boven) is een merrie die in November 2019 via een andere rescue werd gedumpt bij een handelaar omdat de opvang zelf ging verhuizen. De half-Arabische/half-Andalusische merrie was op dat moment zo’n 6 maanden drachtig en kwam uiteindelijk veilig aan bij Love This Horse (Mojave, CA). In April 2020 beviel Crystal van een hengstveulen; Korben. 
 
Brandy (foto's onder) kwam in Juni 2020 hoogdrachtig naar Love This Horse, via een low-end veiling wat ontzettend stressvol voor paarden is. Ze kreeg een Body Conditioning Score van 1.5, wat betekent dat ze graatmager en uitgemergeld was. 7 dagen later beviel ze op de kliniek van een gezond hengstveulen: Desert Spirit. Al gauw werden ze samen tijdelijk in quarantaine geplaatst in verband met influenza, waarna ze in goede gezondheid naar de rescue kwamen. 
 ​

Korben en Desert Spirit zijn beide hengstveulens, beide uit (half) Arabische merries uit dezelfde omgeving en met twee maanden leeftijdsverschil tussen de twee. Qua karakter kunnen ze echter niet verder van elkaar verschillen. Waar Korben direct zelfverzekerd rondstapte, op mensen en vreemde objecten (zelfs honden) af, bleef Spirit de kat uit de boom kijken, zich vaak verschuilend achter zijn moeder die hem soms met haar hoofd een duw gaf tegen zijn billen, om hem in beweging te krijgen (zie foto’s). Ook zag ik Korben regelmatig er in zijn eentje op uit gaan, in zijn grote uitloopstal of in de bak waar ze vaak lekker mochten rennen. Spirit bleef opnieuw dichtbij zijn moeder en bekeek van een veilige afstand wat zijn leeftijdsgenootje allemaal al durfde. 
 
Aangezien dit niet de eerste keer was dat ik zulke duidelijke verschillen zag in veulens waarvan hun moeders het een en ander hadden meegemaakt, begon ik me meer en meer af te vragen wat deze jonge dieren allemaal hebben meegekregen toen ze nog in de warme buik van hun moeder zaten. Hoe veel van hun moeder’s stress en angst hebben ze gemerkt? Wat voor invloed heeft een verhuizing, veiling of verwaarlozing op het ongeboren veulen? Wat voor emotionele en fysieke gevolgen heeft dit? Kunnen wij mensen hier positief aan bijdragen op het moment dat het veulen ter wereld komt? Wat speelt zich allemaal af in het hoofd en lijf van een dragende merrie? 
 ​

Ik legde mijn vragen ook neer bij Yara Canter Cremers, die zich al 10 jaar bezig houdt met haar kudde en de dragende periode, de geboorte en alles eromheen vaak van dichtbij meemaakt.

"Bij ons in de kudde gebeurt alles zo natuurlijk mogelijk. We hebben een hengst in de wei lopen en daar begint het al. De merrie wordt hengstig. De hengst zoekt contact. Het ritueel begint en voor je het weet springt de hengst op de merrie. Een prachtig gezicht om te zien. Puur natuur. Zo zie ik het liefst en ik vrees dat waar mijn pony staat nog een van de weinige plekken is die het op deze mooie manier doet. Ooit wil ik zelf een fokkerij hebben waar ook alles natuurlijk gaat. Een natuurlijke stabiele kudde met hengst en merries.
​
Het eerste half jaar merk ik eigenlijk weinig aan de merries. Nu zie ik ze elke dag waardoor kleine dingen dan ook niet snel opgemerkt worden, maar omdat er een hengst bij loopt weten we altijd dat de kans groot is dat er een merrie dragend is. Vanaf dat ze een half jaar dragend zijn merk ik veelal echt de grotere verandering. De buik begint dan toch steeds groter te worden. De merrie word wat rustiger en de training wordt er op aangepast, afhankelijk van wat de merrie nog aan kan. Als ze aangeeft het niet meer aan te kunnen doen we ook niks meer (trainingen zijn hier vaak maar vijftien a twintig minuten. Rustig tempo, maar ook dat kan al te veel zijn).

Dat is ook het moment dat ik contact maak met het veulen zelf en het veulen vertel hoe welkom hij/zij is. Dat we nu al van hem/haar houden. Dat we uit kijken naar zijn/haar komst en de merrie bedanken voor het dragen van ons veulen. Dat ze een geweldige mama is. Zodra ze negen maanden dragend zijn beginnen we met de uier check en worden ze extra scherp in de gaten gehouden. De merrie gaat dan 's nachts niet onder camera op stal. Nee, ze blijft buiten en bevalt ook buiten. In de kudde. Wel houden we haar in de gaten en checken meerdere keren (ook 's nachts) hoe het met de merrie gaat. In de afgelopen twee jaar heb ik ook verschil gemerkt in de kudde. In de laatste paar weken/dagen voor de bevalling zie je de merrie afzonderen. 

In de kudde zelf merk ik vaak ook gedragsverandering. Ze kunnen wat onrustiger worden of zoals vorig jaar begon mijn pony zich ineens over zijn moeder te ontfermen (mijn pony is ruin). De dag voor de bevalling had ik de merrie mee genomen naar het erf zodat ze daar in de tuin wat van het gras kon eten. Toen we terug kwamen stond mijn pony bij het hek onrustig  heen en weer te lopen. Was hij aan Schrapen met zijn been en werd pas rustig toen ze in de wei stond en hij er weer voor haar kon zijn. Iets wat niets voor hem was. Bij mij deed de alarmbellen deed rinkelen (in positieve zin).
​
De volgende ochtend was het veulen geboren."

 Er veranderd dus veel voor een dragende merrie, vooral in het laatste stadium van de dracht. Zelfs andere leden uit de kudde voelen dit aan en reageren hierop, al dan niet met duidelijk zichtbare of marginale signalen. Dus wat voor impact heeft het als A; de merrie niet in staat is om (mentaal/emotioneel) mee te veranderen tijdens de dracht en B; hierbij ook geen toenadering kan zoeken bij soortgenoten?


Naar mijn ervaring maken veulens wel degelijk het een en ander mee, vanuit hun veilige en vertrouwde omgeving in de baarmoeder. De angst- en stressgevoelens die door de merrie ervaren worden, worden net zo goed opgepikt door het ongeboren veulen. Merries die weinig tot geen nare ervaringen hebben doorstaan brengen 9/10 keer een veel zelfverzekerder en zelfstandiger veulen op Aarde, terwijl merries die wel traumatische ervaringen meegemaakt hebben doorgaans bevallen van een schichtig veulen, dat duidelijk minder mensgericht is. Zelfs als dit soort veulens direct na de geboorte regelmatig met mensen in contact komt draagt dit amper bij aan een betere gemoedstoestand. 


Toeval? 


Helemaal zeker weten kunnen we natuurlijk nooit, maar na zo vaak, zo veel verschillen te hebben mogen meemaken in dragende merries en hun veulens kan ik met overtuiging zeggen dat een trauma zich niet beperkt tot het fysieke spectrum (van alleen de merrie). Trauma werkt als een pijl, die diepe sporen achterlaat in het fysieke, emotionele, mentale en spirituele lichaam. In het geval van een dragende merrie zal het ongeboren veulen net zo goed (sporen van) de traumatische gebeurtenis met zich meedragen als de merrie zelf.

Nieuwsgierig geworden over het bewustzijn van dieren en wat ze al dan niet bewust meemaken? Lees hieronder een artikel over 'Caterpillar Soup': Een onderzoek over vlinders en wat ze zich kunnen herinneren van hun tijd in de cocon, een periode waarin de rups een soort pulp wordt (zelfs de hersenen worden helemaal vloeibaar!) voor ze emergen als een vlinder:

https://www.newscientist.com/article/dn13412-butterflies-remember-caterpillar-experiences/

Thanks for Reading!


Love, Zoë

In samenwerking met Yara Canter Cremers