Angst bij Ruiters deel 2

>> Tip: Lees ook de vorige blog: Angst bij Ruiters Deel 1 voor tips en inspiratie!

In deze blog: mijn ervaringen met vallen en opstaan.

Iedereen is menselijk, ook ik maak dus nog wel eens foutjes doordat ik elementen over het hoofd zie of te doelmatig bezig ben, in plaats van gevoelsmatig. Het kunnen (h)erkennen van je eigen valkuilen is daarom een onmisbare en belangrijke eerste stap wanneer je bewuster wil gaan werken en samenzijn met een paard. Zonder regelmatig op je eigen zijn en kunnen te reflecteren glippen foutjes er namelijk steeds sneller in, waardoor uiteindelijk een klein of groot ongeluk niet uit kan blijven.

Buck Brannaman verwoord het mooi in deze quote:
​

'Fear has to do with helplessness. The only thing that conquers it is knowledge. When you learn about how a horse thinks and makes decisions that helplessness goes away'

Hetzelfde geldt voor zelfkennis; het (h)erkennen van je eigen strengths en weaknesses zorgt ervoor dat je een situatie of dier gemakkelijker kunt beoordelen en dus de juiste keuzes kan maken. Objectief een situatie beoordelen nadat er iets fout is gegaan is dus ontzettend belangrijk en iets dat ik zelf ook doe. Naar aanleiding van de vorige post deel ik hierbij (een paar van) mijn eigen ervaringen, waarom het destijds fout gegaan is, hoe ik ermee om gegaan ben en hoe ik mijn aanpak in de tussentijd regelmatig aanpas om meer veiligheid te kunnen garanderen voor mij en de paarden waar ik mee werk.


1. In 2004 brandde de boerderij van onze buren af, waardoor hun oudere Appaloosa merrie tijdelijk bij ons in de wei kwam te staan. Ik was toen 13 jaar oud en net een jaar eigenaresse van mijn pony Sofie, waar we een flink hectare weiland en een paddock met stal voor hadden gemaakt. Toen ik op een middag in de wei kwam om even bij ze te checken, draaide de Appaloosa merrie zich plotseling om en trapte met twee achterbenen behoorlijk hard tegen mijn bekken. Door de schrik werd het even zwart voor mijn ogen en viel ik op de grond, waarop mijn Opa (die het van begin tot eind zag gebeuren) bleef roepen dat ik meteen de wei uit moest kruipen. Gelukkig bleef het bij een lichte kneuzing en wat blauwe/paarse plekken rondom mijn bekken.

Achteraf gezien realiseerde ik me dat ik waarschijnlijk veel te snel/plotseling bij de merrie in de buurt was gekomen, die haar verhuizing en de brand nog niet had kunnen verwerken. Extra en voor haar onbekende prikkels maakte haar dus nog onrustiger en uiteindelijk echt angstig, waardoor ze de behoefte voelde zichzelf te beschermen. Na dit voorval ben ik (eerst buiten de wei) veel beter gaan observeren en timen wanneer het voor de merrie wel een goed/beter moment was om benaderd te worden. Dankzij die nieuwe strategie heb ik nooit meer iets geks met haar meegemaakt en hebben we zelfs kunnen genieten van wandelingen en poetsbeurten voordat ze uiteindelijk terug ging naar onze buren.



2. In 2006 viel ik voor het eerst van mijn eerste (rij)pony, met een hersenschudding, schouder en elleboog uit de kom als gevolg. De pony was een jonge Haflingermerrie die behoorlijk heftig kon reageren wanneer een situatie wat spannend werd of nog onbekend terrein voor haar was; logisch, als jong paard dat nog geen jaar onder het zadel was. Haar explosie kwam deze keer in de wei, toen ik van de bak terugreed richting haar weide om haar daar af te zadelen en de buurman op het pad naast ons zijn grasmaaier startte. Mijn Haflinger schrok, bracht haar hoofd tussen haar voorbenen en begon te bokken, rennen, springen en 'crowhopping'. Uiteindelijk vloog ik over haar hals van haar rug en kwam ik terecht op mijn linkerarm, die de klap dus opving. Eenmaal in het ziekenhuis bleek de breuk in mijn elleboog gecompliceerder dan gedacht en verbleef ik een nachtje zodat mijn arm operatief weer gezet kon worden.


Inmiddels is mijn arm geheeld, maar werkt deze niet meer 100%. Zo ben ik links minder sterk en flexibel en voel ik ook niet altijd alles doordat er wat zenuwen bekneld geraakt zijn geweest en zijn weggehaald. Hier kan ik me gelukkig goed mee redden tijdens bijvoorbeeld One Rein Stops of het rijden van Engelse paarden met constant contact, maar helemaal 'goed' zal mijn linkerarm niet meer worden.

​
Het is dus ook belangrijk om na een ongeluk heel eerlijk te voelen wat je fysiek nog wel aan kunt zodat je eventuele aanpassingen kan maken zodat je werk leuk en dus veilig blijft!

​3. Een jaar later viel ik opnieuw van mijn Haflingermerrie; ik kwam terug van een buitenrit met mijn buurmeisje (die op mijn andere pony reed) toen we aan de lange teugel het pad op stapten richting de stallen en wei. Er waren net nieuwe buren in het huis naast ons pad komen wonen, die ook een hond hadden; een enorme Bordeaux Dog die als vanuit het niets naar de heg sprintte en er luid blaffend tegenaan sprong. Mijn buurmeisje en ik reden aan de andere kant van de heg, nietsvermoedend te kletsen tot de enorme hond dus plotseling in de heg verscheen. Mijn merrie zette het in paniek opnieuw op een bokken en rennen waardoor ik met een harde klap tegen eerst de omheining en vervolgens op de grond terechtkwam.

Gelukkig kwamen buren snel in actie en haalden mijn ouders op, die een ambulance belden omdat ik niet op kon staan en weinig voelde in/vanaf mijn ruggebied. Eenmaal in de ambulance zat deze al snel muurvast op het pad (gras/modder) en kwamen de buren helpen om ons te bevrijden en de ambulance van het pad te duwen. De apparatuur in de ambulance deed het overigens niet, dus dingen als mijn bloeddruk opmeten moest wachten tot in het ziekenhuis. Daar bleek dat ik naast een hersenschudding ook een botsplinter uit mijn heupbot miste, een paar ribben gekneusd had en wat misalignments in mijn ruggenwervels en opnieuw mijn bekken.

Eenmaal thuis liep ik een paar dagen verdoofd van pijnstillers rond op krukken, waarmee ik eigenwijs naar de paarden ging. Ik was namelijk vooral benieuwd naar hoe het met mijn pony ging en hoe zij deze ervaring aan het verwerken was. Dit was overigens mijn laatste ongeluk met haar; door nog langzamer met haar te werken, meer tijd te spenderen aan de basis zoals samen zijn zonder daar iets tegenover te zetten zoals trainen, begon ze meer te ontspannen en dus na te denken. Haar reactieve en instinctieve gedrag verdween in bijna een jaar tijd naar vanuit rust en kalmte kunnen nadenken en samenwerken.


4. Tot slot mijn meest recente ongeluk, waar ik ook achteraf weer veel waardevolle informatie uit heb kunnen halen met betrekking tot mijzelf.

In 2020 liep ik met een van mijn trainingspaarden van de poetsplek naar de round pen, met de intentie om voor inmiddels de 4e keer met hem te werken. Omdat ik met zo veel paarden per dag werkte (5 tot 8 paarden) kroop de routine er al snel in, waardoor ik dacht tijd te kunnen besparen door dit paard tegelijkertijd met mijn trainingsspullen naar de round pen te brengen. Halverwege de route explodeerde de ruin, sprong de lucht in en trapte met beide achterbenen tegen mijn bovenbeen waardoor de tibial spine in mijn knie afbrak en mijn kruisbanden ook een klap kregen. Gelukkig bleek een operatie niet nodig en kreeg ik al snel een brace waarmee ik voorzichtig weer mocht gaan lopen.

Achteraf vond ik het heel logisch dat dit paard zo reageerde; de poetsplek was anders door de nieuwe zadelkamer, ik had al die spullen vast terwijl ik hem naar de round pen leidde en onderweg liepen we langs mijn man die druk bezig was met het bouwen van nieuwe stallen. Die 3 nieuwe/onbekende dingen brachten zo veel prikkels met zich mee dat een explosie gewoonweg niet uit kon blijven. Ik werkte te veel vanuit routine en te weinig vanuit gevoel. Deze quote van Warwick Schiller schoot mij ook bijna direct te binnen na dit ongeluk: Als er 3 dingen anders dan anders zijn kun je er eigenlijk vanuit gaan dat het gedrag van een paard anders tot uiting zal komen.

Had ik dus meer tijd besteedt aan;
1. eerst de nieuwe zadelkamer rustig ontdekken
2. het paard en mijn spullen apart naar de round pen brengen
3. het paard bewust laten zien wat mijn man aan het doen was

dan was dit ongeluk hoogstwaarschijnlijk niet gebeurd. Maar; ik heb er weer waardevolle lessen uit kunnen halen.

​Tot zover de 'highlights' van mijn ongelukken, waar ik achteraf toch dankbaar voor ben dankzij de informatie die ik eruit heb kunnen halen door langzaam en zonder oordelen eerst opnieuw de verbinding aan te gaan met jezelf (durven voelen en ervaren) en vervolgens met het paard (je gevoel durven uiten). Een ongeluk zit natuurlijk in een klein hoekje, maar goede voorbereiding kan een hoop voorkomen.

"Be humble enough to suck for as long as it takes you to become better."
- Rachel Hollis

​Liefs,

Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
​www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl ​