Emotionele gevolgen van rijden met hulpteugelsOver fysieke gevolgen door toedoen van hulpteugels is tegenwoordig al aardig wat info te vinden, maar hoe zit het met de emotionele consequenties? Steigeren is bijvoorbeeld een typisch voorbeeld van een negatieve uitkomst van hulpteugels; Ja, òòk als je rijdt met teugels die dit soort dingen juist zouden moeten voorkomen, trigger je precìes dat wat je niet wil. Voor paarden is het kunnen uiten van hun emoties & gevoelens van levensbelang, net als voor ieder ander prooidier. Als we kijken naar de gemiddelde hulpteugel dan loopt deze behalve langs het hoofd, ook langs het borstgebied/tussen de voorbenen van het paard door. In dit gebied (het Keel- /Long gebied) wordt stress opgeslagen gebaseerd op gevoelens van schaamte en onderdrukking; het niet vrij kunnen bewegen zorgt er dus voor dat het paard niet alleen fysiek onderdrukt WORDT maar zich ook emotioneel onderdrukt VOELT. Kan het paard deze gevoelens uiteindelijk niet meer kwijt (door bijvoorbeeld constant of extreem gebruik van de hulpteugel), dan begint dit gebied energetisch te overlopen; het paard gaat in verzet. Dit uit zich in bijvoorbeeld steigeren, bokken, gaan liggen/rollen tijdens het rijden, luchtzuigen, weglopen bij het opstappen, verharding van spieren/fascia, bijten, bokken bij het aangalopperen, in verzet gaan of een combinatie van (meerdere) factoren. Spirituele trots (zelf-expressie) is belangrijk voor ieder paard. Denk maar eens aan schilderijen van oude Keizers zoals Napoleon, die hun paarden altijd statig en met verheven hoofd en veel expressie lieten portretteren. Het Long/Keel integratiepunt bij paarden is dus een krachtig gebied en doorgaans beter in balans bij wilde, dan gedomesticeerde paarden die bij het kiezen voor domesticatie ook een stukje van hun zelf-expressie (vrijheid) moesten onderdrukken/opgeven. Respect hebben voor de stem van het paard en het vermogen om zichzelf te uiten doet uiteindelijk veel meer (goeds) dan welke hulpteugel dan ook. Food for thought: "You will never have to force anything that is truly meant to be" TIP: Lange lijnen zijn een uitstekend alternatief om te gebruiken tijdens het grondwerken, longeren of werken aan de hand; Bekijk ook onderstaande video waarin ik werk met Major, die met hardhandige hulpteugels werd gereden en daardoor (gedrags)problemen ontwikkelde: Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist | CEO House of Horsemanship | IET Master Instructor | Shamanic Therapist www.zoevanmourik.com & www.eagleprosix.com of bezoek www.houseofhorsemanship.nl
0 Comments
Disregulatie Deel 2Vervolg 'Disregulatie 1/1' *deel van serie 'Net als wij mensen kunnen paarden naast emotionele/mentale problemen ook fysieke problemen ondervinden door Disregulatie. De mate van deze problemen is opnieuw afhankelijk van elementen als genen (Nature) en leefomstandigheden (Nurture). Fysieke problemen die voor kunnen komen zijn: - maagzweren, spijsverteringsproblemen - PPID/cushing, Alopecia en meer auto-immuunziekten - huidaandoeningen en ziekten/allergieën - spierverkrampingen - hormonale disbalans/cysten/onvruchtbaarheid - Head Shaking De mentaal/emotionele problemen - of in de volksmond 'Gedragsproblemen' - zijn dus logische en natuurlijke gevolgen van een overprikkeld zenuwstelsel. Zeker ongemak als pijn is een hevige prikkel en houdt de boel in disbalans; sluit daarom altijd pijn als eerste uit. Pain Memories of Pijn Anticipatie is nog een voorbeeld van hoe het paard fysiek in disbalans geraakt en blijft reageren vanuit een grijsgedraaide plaat, zelfs nadat de pijn verholpen is; het is een automatische respons/ beschermingsmechanisme geworden. Dit heeft met Neuroplasticiteit te maken: het grijsgedraaide plaatje = een automatische respons geworden en deze veranderen kost tijd en met name herhaling. Dit wordt in de wereld van Neuroplasticiteit ook wel 'knikkertjes rollen' genoemd. Geef je paard dus de tijd om ongezonde, oude patronen geleidelijk te vervangen door nieuwe, gezonde reacties en help hem hierbij (Co-Regulatie). Lees verder: Disregulatie Deel 3, Interne vs Externe Prikkels
Disregulatie Deel 1Wat is Disregulatie? *deel van serie, Deel 1: 'Wat is Disregulatie?' Kort door de bocht is Disregulatie het tegenovergestelde van Regulatie: het zenuwstelsel is uit balans. Dit uit zich doorgaans in niet alleen heel uiteenlopende maar ook in inconsistente problemen, die de ene dag wel en de andere dag niet of in mindere mate aanwezig zijn. Bijvoorbeeld:
Ook wij mensen kunnen door impactvolle gebeurtenissen in ons leven plots last krijgen van een zenuwstelsel dat overprikkeld is. Zeker tijdens formatieve jaren neemt ons zenuwstelsel informatie veel sneller op, of dat nou positief of negatief is: instinctueel is het enkel van belang wat wij hiervan leren om in leven te blijven, net als bij paarden. Een traumatische gebeurtenis kunnen zowel mensen als paarden vaak niet direct verwerken waardoor er in sommige gevallen ook een coping-mechanisme ontstaat. Dit mechanisme kan uiteindelijk ook omslaan in disregulatie. Problemen die zich doorgaans bij mensen ontwikkelen door Disregulatie: - anxiety - social anxiety - (c-)ptss - auto-immuunziekten - huidaandoeningen (eczeem) - spijsverteringsproblemen (overgevoeligheid) Afhankelijk van genen, leeftijd en kennis en kunde is Disregulatie te behandelen en sommige gevallen zelfs te verhelpen! Dit is naast bovengenoemde elementen (zoals genen en leeftijd) afhankelijk van het zelfhelend vermogen en of wij daar positief invloed op uitoefenen (Nature vs Nurture). Uiteindelijk wordt de kwaliteit en functionaliteit van het zenuwstelsel bepaald door hoe goed een paard is afgesteld op en om kan gaan met zowel interne als externe prikkels en processen. Het reguleren van interne prikkels begint dus vroeg, al in de baarmoeder van de merrie. Ervaart zij veel stress dan wordt het ongeboren veulen hierdoor beïnvloed, uiteindelijk ook in gedragingen die zichtbaar worden wanneer het geboren is en opgroeit. 》Lees verder: Disregulatie Deel 2
Case StudyZeus werd in 2018 naar de opvang gebracht nadat zijn eigenaar bang voor hem was geworden. Hij liep iedereen omver, vaak met een flinke vaart en zette soms zijn tanden in je arm of nek. Onder het zadel was hij onrustig en kroop snel in een valse knik, waardoor zijn rug hol werd en zijn achterhand ook niet goed mee kwam. Zijn kaken en schouders zette hij ook snel vast; werk aan de winkel dus! Nadat de eigenaars van de opvang zelf een assessment met hem hadden uitgevoerd mocht ik het werk verder oppakken. Grondwerk was al snel geen probleem meer, bekijk in de video hieronder hoe ik met Zeus werk aan zijn zogenaamde "dominantie-problemen" zoals bijten. Een bodyworker was inmiddels langs geweest om wat misalignments te corrigeren en met mij werkte Zeus aan o.a. rechtrichten. Het rijden pakten we vervolgens rustig op, te beginnen met zijn anxiety. Doordat hij al snel zo veel beter in zijn lijf zat was zijn niveau van spanning en stress direct een stuk minder! āā "Balans is voor een prooidier als een paard ontzettend belangrijk; dit vergroot namelijk de kans op succesvol kunnen vluchten van potentieel gevaar, oftewel zelfbescherming. Onbalans in het paard kan dus voor anxiety, stress, schrik-/ groot gedrag, vluchtgedrag maar ook voor fysieke problemen zorgen." In de bak was hij gewillig, alert en ontspannen. Hierdoor voelde het al snel vertrouwd om onder het zadel het terrein van de opvang eens te verlaten, om te werken aan het volgende probleem: Buddy & Barn Sourness, oftewel Verlatingsangst. ā Op de foto's hieronder zie je het verloop van onze 1e rit naar buiten, halverwege kreeg Zeus het toch even moeilijk en begon te staken midden op een kruispunt. Gelukkig was dit een rustige straat/wijk en kon ik in alle rust Zeus helpen met zijn opspelende anxiety. Waar hij eerder zou zijn gaan steigeren, achteruit rennen en/of naar huis rennen, hoefde ik maar 2 keer de One Rein Stop toe te passen om hem fysiek en emotioneel spanning te laten afvloeien! Er kwam een enorme zucht los bij Zeus en we hebben nog even rustig zo op het kruispunt gestaan, tot ik merkte dat zijn aandacht naar iets nieuws ging. Op dit precieze moment nam ik licht de teugels aan (Zeus werd Engels gereden) en vroeg ik om 1 enkele stap naar voren. Zeus voelde zich zo relaxed dat hij direct dapper naar voren stapte, bleef stappen en relaxed genieten van onze rit. Wat een verschil! Een paar maanden later was Zeus nog bij de opvang, maar klaar voor adoptie. Ook tijdens deze periodes blijf ik doorwerken met een paard, om hun kans op succes bij een nieuwe eigenaar te vergroten. Ik besloot hem om te scholen naar bitloos, via een simpele en handmade sidepull. Tijdens het rijden in de bak wilde Zeus nog wel eens terugvallen in oude patronen, door stug en hard in zijn lijf te worden en weer de valse knik houding aan te nemen. In de video hieronder zie je hoe ik Zeus help met licht contact aannemen; neurologische pathways zorgden er soms voor dat Zeus mentaal in het oude verviel en dus een valse knik liet zien. Om deze pathways te doorbreken probeerde ik iets anders: Telkens wanneer Zeus een interne/mentale struggle had om contact te accepteren via de teugels, vroeg ik hem met behulp van mijn lijf (en/of voice cues) te verzachten, groot door te stappen en recht te blijven. Zodra de verzachting kwam gaf ik het teken om links- of rechtsaf te gaan en verlengde direct de teugels om Zeus zijn hals te laten strekken. ā Hiermee probeerde ik Zeus te laten zien dat ik: A. Slechts ontspanning en samenwerking vraag B. Dat hij zich daar aan kan overgeven en C. Dat er daarna nĆ²g meer ontspanning komt, in plaats van inspanning. Veel paarden zijn gewend dat cues en vragen van de mens niet bij 1 enkele vraag blijven. We willen vaak te snel en te veel; en, en, en, en... āBij overgestimuleerde paarden (wat eruit kan zien van freeze/fawn tot schijnaanvallen) zit het emmertje al/nog te vol om dingen toe te voegen. Een observatie die ik tijdens mijn 1e jaar in Amerika deed en waarom ik fan geworden ben van MINDER doen, in plaats van MEER. Als je nu al met zo min mogelijk ruis en poespas samen uit de voeten kunt, stel jezelf eens voor hoe jullie samenwerking en resultaten er over een paar jaar uit kunnen zien! ā'Follow the Horse, not the Method' āāā ā āLove, ZoĆ« van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist ā āwww.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Afgelopen Oktober was ik in Friesland bij @royal.golden.horse om te werken met een van hun nieuwe paarden, die een wel heel serieus probleem liet zien, namelijk (schijn)aanvallen.
Deze (net gecastreerde) ruin kwam recentelijk uit Spanje waar hij het een en ander heeft meegemaakt. Zijn emoties liepen op zijn nieuwe plek zodanig op dat het zelfs in de algemene omgang tijdens bijvoorbeeld het leiden, een probleem werd. Bij dit soort gedragingen houd ik een kort assessment zodat ik kan observeren wat dit individuele paard precies doet en waarom. In de eerste video zie je hoe Marcello nog wantrouwend is en de strijd met zijn mentale/emotionele druk aangaat. In plaats van hem te bestraffen, help ik hem in de eerste plaats beter om te gaan met zijn emoties om vanuit die baseline te kunnen communiceren en dus daadwerkelijk 'trainen'. De focus lag tijdens deze sessie voornamelijk op communicatie, tussen eerst Marcello en mij en vervolgens met zijn eigenaars. ā Bekijk ook hoe hij even helemaal losgaat op de vlag, wat heel fijn werkt voor zijn gemoedstoestand: de vlag op zichzelf betekent namelijks niks! Best handig om je als paard even bewust van te zijn. ā
De complete sessie vind je later dit jaar in de Leeromgeving !
āLiefs, ZoĆ« van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist āwww.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl ā ā Tijdens de Gedragscursus in Gelderland kwam collega Ruchama Hofman mee om te kijken/doen en had ze ook haar ESDR spullen meegenomen. '𝘗𝘢𝘢𝘳𝘥𝘦𝘯 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯 𝘰𝘰𝘬 𝘣𝘢𝘢𝘵 𝘣𝘪𝘫 𝘌𝘔𝘋𝘙 𝘵𝘩𝘦𝘳𝘢𝘱𝘪𝘦 (𝘌𝘚𝘋𝘙)' Ik heb Ruchama ruim een jaar geleden leren kennen en zij was een van de eersten die contact zocht toen ik net in Nederland was. Inmiddels hebben we al vaker samengewerkt, maar ik had ESDR nog nooit in werking gezien! Shetlander Bas was door zijn angsten voor heel veel dingen heel geschikt voor een sessie met Ruchama. Samen letten we extra goed op marginale verschillen in zijn gemoedstoestand en eventuele stress responses/releases. De eigenaar wordt helemaal meegenomen in het (best intieme) proces, heel gaaf om te zien hoe Ruchama wetenschap met metaphysica combineert door middel van het gehele plaatje mee te nemen. Het is dus meer dan alleen het apparaat zelf! 》TIP: Lees ook mijn blog 'Wetenschap Alleen Is Niet Genoeg' Wil je meer leren over ESDR? Neem contact op met Ruchama Hofman/Ragini Horse Bonding! Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl Een serieuze vraag voor veel paardeneigenaren: is mijn paard nu gevaarlijk, dominant of agressief of is er meer aan de hand? Het probleem bij dit soort situaties is dat vaak de bom vaak al gebarsten is, waardoor het lastiger wordt om stapsgewijs te gaan kijken naar welke emoties het paard door middel van explosief gedrag probeert te verbloemen (uit zelfbescherming). Met stapsgewijs bedoel ik letterlijk een stapje terug doen. Het verbaast mij nog steeds hoe veel mensen op een paard stappen dat serieuze (gedrags)problemen vertoont op de grond (en logischerwijs dus ook in het zadel) en het af doen als 'eigenwijsheid' of 'dominantie': You have no business being on a horse's back if you can't get things right on the ground! Grondwerk dus. Nog iets waar veel mensen als een berg tegenop zien doordat ze zich weer een beginner voelen. Een geruststelling: dit heeft niet altijd met jou te maken; Wij mensen leren lineair, dat wil zeggen dat als wij vandaag iets nieuws leren, we morgen de draad weer op kunnen pakken waar we gebleven waren en elke dag iets beter worden. Paarden leren niet-lineair o.a. doordat prooidieren soms voorrang moeten geven aan andere externe informatie verwerken -voor het geval er gevaar dreigt. Ups en downs zijn dus part of life voor elk paard en betekent absoluut niet dat jij of je paard ineens weer beginners zijn. Ook de wiring van de hersenen van mensen en paarden is niet te vergelijken. Zo geven wij al generaties lang de voorkeur aan een dominante linkerhersenhelft; de helft die onze rechterkant aanstuurt en dingen als analytisch denken, logica, taal en rationeel denken regelt. Onze rechterhersenhelft speelt een rol bij non-verbale communicatie, creativiteit, fantasie en empathie. Een onderontwikkelde rechterhersenhelft heeft dus direct invloed op o.a. werken met paarden. Hun succes tijdens onze samenwerking is grotendeels afhankelijk van hoe zuiver wij communiceren, zonder woorden te gebruiken dus. Twee voorbeelden van paarden waar ik mee gewerkt heb, die als gevaarlijk werden omschreven maar dat niet bleken te zijn: Lucky is een grote Quarter Horse merrie die na wat traumatische ervaringen bij een veiling terechtkwam, waar ze werd gekocht door Freedom Ranch. Binnen een aantal maanden was de merrie veranderd in een gewillig, lief en eerlijk paard waardoor het dus tijd was om een nieuw thuis voor haar te vinden. Na een paar kennismakingen ging de merrie naar huis met een lokale trainer, die al snel niets meer van zich liet horen. Een telefoontje later bleek dat Lucky al dagen opgesloten in haar stal stond nadat ze een ander paard had doodgetrapt, ging liggen tijdens het poetsen en opzadelen en gevaarlijk gedrag vertoonde tijdens het buitenrijden en naar mensen. Bekijk in de foto's hieronder hoe Lucky terugkwam naar Freedom Ranch en lees wat deze trainer over haar te zeggen had: Stephanie (eigenaresse van Freedom Ranch) is een aantal jaren geleden begonnen met paarden rehabiliteren. Ze is 1 van de weinige trainers die niet aan 'flipping' doet, maar een paard door het hele rehabilitatieproces neemt - inclusief rijden naast quads en cross motoren - en vervolgens een passend nieuw thuis voor ze zoekt. Een (onjuiste) recensie als die van de trainer hierboven kan funest zijn voor een ranch. Om zeker te zijn dat Lucky niet gevaarlijk is werd ik gevraagd om eens naar haar te kijken en mijn mening te delen. Nu kwam ik minstens 3x per week naar Freedom Ranch en zag ik Lucky regelmatig, wanneer ik in de weekenden tijd had nam ik haar regelmatig mee op buitenrit samen met mijn man. Het duurde dus niet lang voor ik met zekerheid kon stellen dat Lucky NIET gevaarlijk is. Paarden met een geschiedenis van trauma zullen triggers soms levenslang bij zich dragen. Nu is er niet altijd iets dat we daar aan kunnen doen, maar wat wèl effect en invloed heeft is hoe wij op die triggers reageren. Zo reed de trainer waar Lucky aan verkocht was bijvoorbeeld met sporen, scherpe bitten en hulpteugels: triggers die bij Lucky gevoelens van onderdrukking, wantrouwen en angst oproepen waardoor ze de behoefte voelde om zichzelf te beschermen: gaan liggen, bijten, steigeren of op hol slaan zijn daar allemaal voorbeelden van. Lucky wilde ontsnappen aan deze nare situatie, haar eerste signalen werden waarschijnlijk genegeerd of niet opgemerkt tot de bom uiteindelijk barstte. Het ego van de mens is dan gekrenkt en het paard krijgt de schuld. Bekijk hieronder foto's van Lucky (en bekijk de video) weer terug bij Freedom Ranch waar ze voorlopig ook blijft en zelfs mijn niet-horse-savvy vriendin veilig heeft rondgereden tijdens een buitenrit: Case; Fin Fin is een Arabische ruin die ik eind 2020 leerde kennen toen hij terugkwam naar de rescue. Volgens zijn adoptant had hij haar gebeten, deed hij vervelend bij het opzadelen en was hij gevaarlijk, ze noemde hem 'The Devil's Horse'. Bij de opvang zelf wisten ze ook niet goed wat te denken, bij aankomst gedroeg Fin zich namelijk inderdaad anders dan voorgaande jaren. Nog thuis aan mijn ontbijt ontving ik een berichtje of ik met Fin met wilde komen werken, hij stond al in de round pen met wat water om bij te komen maar hij wilde alleen maar gillen en rennen. Een uur later kwam ik aan bij de rescue waar Fin nog altijd als een raket door de round pen ging en niet altijd op tijd kon stoppen waardoor hij tegen de rails aan botste. Niet echt uitnodigend om al in de round pen te stappen en met de sessie te beginnen. Ik liep daarom eerst kalm richting de doorgang, steeds iets dichterbij totdat ik bijna neus aan neus met de explosieve Fin stond. Ik deed geen poging hem te aaien of zelfs aan te kijken, maar liet hem de eerste stap maken. Met een uitgestrekte nek durfde Fin voorzichtig aan mij te snuffelen, zijn ademhaling werd steeds rustiger en hij vergat even zijn zorgen en onzekerheid. Ik wachtte tot ik zeker wist dat Fin's stress levels een heel stuk gezakt waren voordat ik bij hem de round pen in stapte voor een Liberty sessie. Werken in vrijheid heeft namelijk verschillende voordelen: - het paard kan 'Nee' zeggen - gedrag en emotie zijn beter te onderscheiden - de druk wordt niet onnodig hoog opgevoerd - het paard wordt niet beperkt in zijn emotionele en fysieke vrijheid (waardoor dit dè kans was voor Fin om aan te vallen) Eenmaal in beweging bevestigde Fin wat ik al dacht: hij is absoluut niet dominant of gevaarlijk, maar heeft behoefte aan connectie en een assertieve leider. Dit kan ik bepalen naar aanleiding van verschillende factoren: - zodra ik hem zijn vrijheid gaf (Liberty sessie) daagde hij mij niet uit en probeerde me ook niet de round pen uit te krijgen - Fin's focus verschoof van alles buiten de round pen, naar mij - wanneer ik merkte dat zijn stress levels weer omhoog gingen en ik hem de ruimte gaf dit af te laten vloeien sloot Fin zich niet af en zette ook niet de aanval in, maar kalmeerde bijna direct weer Fin bleek uiteindelijk behoefte te hebben aan een leider die zijn stress-signalen en releases direct ziet, kan onderscheiden en ruimte geeft. Hij is inmiddels opnieuw geadopteerd en heeft een super fijn en passend thuis gevonden in Californië. Bekijk in de video hieronder hoe mijn assessment met Fin eruit zag, hoe ik hem zelf een connectie liet maken en zelf liet bepalen of en wanneer hij opgezadeld wilde worden: Een echt gevaarlijk paard kom je dus zelden tegen, veel vaker gaat het om miscommunicatie of onwetendheid van de eigenaar. Het is dus van belang dat je weet wat je eigen zwakke en sterke punten zijn voordat je gaat kijken naar wat voor paard je aan wil schaffen. Je moet immers weten wat wel en niet voor jou werkt en bij je past en of je dat een ander (je paard) wel kan en wil bieden. Probeer het als een uitdaging te zien, of je bereid en capable bent om je paard te geven wat hij nodig heeft, op welke dag dan ook en no matter what. Pas je training aan op de emotionele en fysieke staat van je paard zodat je zeker weet dat; - je paard informatie kan opslaan - je paard informatie kan verwerken - jullie basis ijzersterk is - jullie training leuk blijft Probeer je focus te verleggen van WAT je paard doet, naar WAAROM hij het doet. Je paard straffen voor gedrag dat hij alleen laat zien uit zelfbescherming heeft een averechts effect, namelijk dat het paard jou uiteindelijk ook gaat zien als een negatieve factor of trigger, met alle gevolgen van dien. Straffen is absoluut niet verkeerd, het is beter om je paard 1 keer een strenge les te leren dan 100x 'Nee' te roepen of een zweep te gebruiken. We zijn snel bang om ons paard pijn te doen en denken dat paarden fragiel zijn, wat ze in zekere zin ook zijn: Fragile, but not like a flower: fragile like a (ticking time) bomb. De effectiviteit van de straf ligt overigens grotendeels aan je timing. Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl In 2018 werd ik gevraagd om te werken met Chloë, een jonge Paso Fino merrie met flink wat Anxiety. Ze heeft minstens 4 keer verschillende eigenaars had gehad voor ze naar een opvang kwam. Daar werd al snel duidelijk dat ze door alle verschillende - en soms hardhandige - trainingsmethodes en eigenaars enorm overprikkeld was. De kleinste bewegingen in de round pen triggerde explosief gedrag in Chloë, waardoor de opvang besloot haar een tijdje rust te gunnen. Een paar weken later was de situatie erger geworden, Chloë was zich namelijk enorm gaan hechten aan het paard in de stal naast haar. Vrijwilligers van de opvang zaten ook met hun handen in het haar, want haar buiten zetten was ontzettend gevaarlijk geworden. Of ze was niet weg te krijgen van haar stal, of ze sleurde je mee naar de turn-out omdat haar vriendjes daar al waren. Aangezien Chloë veel nare ervaringen heeft meegemaakt maakt ze niet graag en moeilijk emotioneel en fysiek contact met mensen. Bij de eerste trigger voelt ze de drang om zichzelf te verdedigen waardoor ze niets meer van de training meekrijgt. Belangrijke informatie voor mij, want zo wist ik precies hoe ik Chloë niet alleen over haar Anxiety (de kern van buddy-sourness) heen kon helpen maar ook hoe ik haar kon laten zien dat niet alle mensen haar pijn doen en samenwerken ook leuk kan zijn. Echt een sessie op maat dus. Bekijk in de video hieronder hoe ik Chloë met een combinatie van geduld, timing en positieve energie bij haar stal + maatje weg krijg EN bekijk haar transformatie in het laatste filmpje. Doordat ik me focus op haar emoties en minder op haar gedrag, alles opbreek in kleine stapjes en zelfs de kleinste pogingen beloon, begon Chloë steeds meer te ontspannen en zich veilig te voelen. Een veelgehoorde misconceptie is 'make the right thing easy and make the wrong thing difficult by moving their feet'. Het gevaar van deze aanpak is dat we geen of onvoldoende rekening houden met het paard zijn emoties en instincten. Als een paard bijvoorbeeld diepgewortelde en gegronde angsten heeft voor een trailer, zou ik deze techniek ten zeerste afraden. Het stress-level van zo'n paard zal in zo'n geval alleen maar stijgen waardoor nieuwe informatie opnemen onmogelijk is voor het paardenbrein. Veel vriendelijker en effectiever is deze methode als het ware omdraaien: Wachten en niets doen zodra het paard een (klein)stapje in de goede richting heeft gezet en bij voldoende ontspanning weer voorwaartse beweging stimuleren. Wordt je paard weer nerveus of angstig, wacht dan tot hij opnieuw ontspannen genoeg is om de oefening op te pakken en begin indien nodig opnieuw. Zo blijf je werken 'below the threshold' waardoor de stress-levels van je paard niet onnodig omhoog schieten en hij daardoor sneller en beter informatie kan opslaan en verwerken. Buddy-Sourness is een vaak voorkomend voorbeeld van Equine Anxiety (separation anxiety) en èèn van de sleutels tot het oplossen van dit probleem is het paard laten zien dat ontspannen en relaxen zonder zijn maatje ook mogelijk is, met joúw aanwezigheid en begeleiding! In plaats van het paard aan het werk te zetten of te straffen voor zijn anxiety, zoek ik de rust en ontspanning op die Chloë zo hard nodig had en waar ze stiekem ook naar zocht. Als paarden dit eenmaal bij een mens kunnen vinden verdwijnen problemen als buddy-sourness als sneeuw voor de zon. Dit proces heb ik een paar keer in dezelfde week mogen herhalen met deze lieve merrie, waardoor haar gedragsproblemen uiteindelijk verdwenen en ze eindelijk ècht kon genieten van haar nieuwe leven. Na afloop van onze eerste sessie kon Chloë voldoende ontspannen om (voor het eerst sinds ze bij de opvang staat) liggend in haar stal een paar uur te slapen. Voorheen was ze hier te gespannen door; doordat ze het vertrouwen in mensen was kwijtgeraakt of misschien wel nooit ervaren heeft voelde ze zich nooit veilig genoeg om echt te ontspannen. Dit heeft invloed op hun slaapritme en verstoort hun REM-cycle, waardoor ze uiteindelijk alleen maar prikkelbaarder worden. Sinds Chloë zich veilig genoeg voelt om liggend te gaan slapen is haar emotionele, mentale en fysieke gezondheid enorm verbeterd. Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl Charm kwam als 4-jarige merrie naar Freedom Ranch, om daar uiteindelijk als lespony aan het werk te gaan. Stephanie (de eigenaresse) had inmiddels al een aantal paarden zelf gerehabiliteerd en herplaatst en wilde ook Charm de kans op een beter leven gunnen. De kleine en gevoelige Azteca merrie kwam van een Charro ranch, waar ze haar ruw en met zware tools hardhandig zadelmak gemaakt hadden. Hierdoor was ze zo ‘flooded’ dat elke aanraking van de teugels resulteerde in steigeren en emotioneel/fysiek contact maken was haast onmogelijk doordat ze weg bleef rennen of gericht mensen in hun gezicht, nek of hals beet (begin van de video). Mijn eerste werkdag bij Freedom Ranch bestond daarom uit het bepalen van Charm’s trauma levels èn het bewijzen van Charm’s sweet nature waarvan Stephanie overtuigd was dat dat nog steeds in haar zat. Ze was benieuwd naar mijn liberty werk (werken in vrijheid) en hoe dat voor Charm uit zou pakken aangezien ze mensen nog altijd probeerde te vermijden. In de video hieronder zie je de samenvatting van onze eerste sessie, waarbij Charm zich aan het eind al door mij aan liet raken en kriebelen op haar hoofd/hals en mij zelfs de round pen door volgde. Charm’s ware emotie was niet boosheid, maar onzekerheid en ze was enorm overprikkeld. Niemand had ooit eerder op haar stress signalen gelet en haar de ruimte gegeven zelf te bepalen wat te doen met haar gevoelens. Laat staan haar de ruimte geven om van nare emoties af te komen zonder daarvoor gestraft te worden! Het bijzondere is dat ik al vrij snel door had dat Charm niet gevaarlijk is (op 0.36 min om precies te zijn) en ik daardoor mijn gezicht tegen haar neus durfde te duwen (terwijl de rest hun adem inhield). Dit was uiteraard een goed doordacht besluit, genomen nadat ik oefeningen zoals wijken voor druk en laterale flexie (mij hun beide ogen geven) had geprobeerd om te zien hoe de merrie omging met zowel fysieke als emotionele druk. Door te letten op Stress Signalen en Releases kalmeerde Charm voldoende om op te kunnen letten, waardoor ze nog meer ontspanning creëerde dankzij mijn oefeningen en nòg meer informatie op kon slaan! Uit de negatieve cirkel en de opwaartse spiraal in: “We have learned so much.. there still remains much to learn. We are not going in circles, we are going upwards. The path is a spiral; we have already climbed many steps.” - Siddhartha Een paar maanden later nam ik Charm nee op buitenrit met mijn nichtje, die in 2019 bij mij op vakantie was. Geen steigeren, bijten of andere problemen maar heerlijk ontspannen (buiten)rijden. Another Happy Ending! Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl Als je werkt met een paard dat steeds in je ruimte komt, of nog weinig ground manners kent, geef je dan wel of geen voer beloning tijdens de training?" Wat food rewards betreft ben ik niet heel moeilijk, ik geef de voorkeur aan werken met food rewards, want kauwen stimuleert ontspanning! Maar: Natuurlijk is het niet handig om paarden te belonen voor ongewenst gedrag, maar dit kun je voorkomen. Timing en Observatie (2 van mijn 3 Key Factors/ontwikkelpunten voor iedere trainer) komen ook hier weer van pas. In de video onderaan zie je mij met Nevada, die vaak tegen mensen aan botste of half over ons heen rende. Om hem een betere manier aan te leren, hem sneller te helpen ontspannen èn om hem te leren respectvol om te gaan met food rewards ging ik als volgt te werk:
Oefen dit een paar keer per week en je zult verstelt staan van hoe snel paarden dit door hebben EN de enorme invloed op hun ground manners. Nevada snapte bijvoorbeeld al binnen ca 1 maand dat het geen meer zin had om te bedelen of tegen mensen aan te duwen als hij een food reward wilde. In plaats daarvan bleef hij netjes in zijn eigen ruimte, geduldig afwachten wanneer de mens zich naar hèm toe beweegt (en niet andersom), om vervolgens de treat respectvol uit onze hand te pakken. Reminder: ga niet te veel/te lang malen over WAT een paard doet, maar ga denken in oplossingen! Food rewards zijn veel natuurlijker dan je denkt; toen de eerste paarden kozen voor domesticatie was voedsel krijgen van de mens een gegeven feit en zekerheid. In ruil voor peace en comfort besloten zij hun levenspad te verstrengelen met die van de mens. Let's honor that relationship! *Bekijk hieronder de trainingsvideo van mij met Mustang Nevada, kijktijd: 0:39 minuten Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl 𝗝𝗮𝘄 𝗖𝗹𝗲𝗻𝗰𝗵𝗶𝗻𝗴 (𝗜𝗻𝘃𝗼𝗹𝘂𝗻𝘁𝗮𝗿𝘆) & 𝗕𝗿𝘂𝘅𝗶𝘀𝗺 In mijn Instagram Story vroeg ik afgelopen weekend aan jullie wat jullie denken dat het paard in een filmpje aan het doen was; Spelen, of is er iets anders aan de hand?
In het filmpje (te zien in onze FB groep!) zie je een groep paarden waarvan èèn met een stuk zeil tussen zijn tanden, achter de rest aan rende. Voor veel mensen ziet het er "grappig" uit, alsof het paard zijn vriendjes aan het opjagen/pesten is met een stuk plastic. Een soort spelletje. 𝘔𝘢𝘢𝘳 𝘪𝘴 𝘥𝘢𝘵 𝘸𝘦𝘭 𝘻𝘰? Het antwoord is Nee Als je het gedrag van dit paard beter observeert zie je een aantal dingen, die duidelijk weergeven wat er dan wel aan de hand is. Let bijvoorbeeld op wanneer het plastic het paard fysiek aanraakt en zijn reactie hierop, of hoe het paard ervan wegrent zodra hij het zeil heeft losgelaten. Indicaties dat er geen plezier, maar angst in het spel is. '𝘐𝘯𝘷𝘰𝘭𝘶𝘯𝘵𝘢𝘳𝘺 𝘑𝘢𝘸 𝘊𝘭𝘦𝘯𝘤𝘩𝘪𝘯𝘨' gebeurt wanneer een paard stress zoals angst ervaart en zich voorbereidt op het ergste, zoals een aanval. De achterhand maakt zich klaar en spant zich aan om te rennen/verdedigen, maar dit effect beperkt zich niet tot alleen de achterhand. Van staartwortel tot poll spannen spieren zich aan, wat direct invloed heeft op bijvoorbeeld de kaak. Het paard wìl in dit geval wel loslaten, maar kan het niet. In het geval van dit filmpje kon het paard het plastic uiteindelijk loslaten en ervan wegkomen. Maar er zijn ook situaties waarin het paard niet weg kan komen en zich overgeeft aan de stress/druk tijdens bijvoorbeeld de training. 𝘉𝘳𝘶𝘹𝘪𝘴𝘮 (teeth grinding) kan vervolgens een manier zijn waarop het paard stress probeert af te vloeien of redirecten, door middel van tandenknarsen of een verbeten, harde kaak. Dit gedrag verergert vaak wanneer eigenaars het paard straffen of juist belonen (proberen te 𝘤𝘰𝘮𝘧𝘰𝘳𝘵𝘦𝘯) voor deze uiting, waardoor ze nog meer de behoefte voelen om dit gedrag te laten zien. Het kan dus ook een coping mechanism worden. Fysieke oorzaken kunnen overigens ook de boosdoener zijn, denk hierbij aan maagzweren of wisselen van tanden bij jonge paarden. Vergeet dus niet om correct te observeren wat de achterliggende emotie van dit gedrag is, voor je op zoek gaat naar de oorzaak. Train jezelf om te leren begrijpen wat wel normaal paardengedrag is, en wat absoluut niet. Werk aan je observational skills en blijf jezelf vragen stellen: Waarom doen ze dit? Hoe vaak? Hoe lang? Met welke andere paarden? Wanneer doen ze dit niet? Wat doet de rest? Is er iets aangepast in omgeving/voeding/kudde dynamiek? Antwoorden op deze vragen zullen je helpen om gedrag en emotie bij paarden beter van elkaar te kunnen onderscheiden, wat vermenselijken voorkomt en zorgt dat je sneller en effectiever de oorzaak kunt aanpakken. Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl 'Dit paard is het niet waard'; Over de financiële en emotionele waarde van een paard met een verleden'Veel eigenaars weten waar ze naar op zoek zijn als ze naar een paard gaan kijken. Dingen als budget, leeftijd, scholing en niveau zijn 3 dingen die iemand vaak al standaard voor zichzelf vooraf bepaalt. Maar ook aan andere zaken wordt gedacht, zoals ras, kleur, geslacht en of dit specifieke paard een verleden heeft, zoals een trauma of verwaarlozing. Is het laatste geval van toepassing, dan zakt het paard voor de meeste mensen direct in waarde. 'Het is immers niets meer waard'.. Bekijk hieronder foto's van het verhaal van Snowman, gekocht door Harry DeLeyer (een Nederlander die voor zijn werk met paarden in de US ging werken) toen het paard al in de slachttrailer stond, voor $ 80,-. In de jaren 50 werd Snowman bekend dankzij de vele prijzen (300!) die hij in de wacht wist te slepen als Showjumping Horse. Op Netflix staat overigens de Documentaire. Het verleden van een paard zegt dus niks over zijn toekomst, het succes wat met zo'n paard te behalen valt is grotendeels afhankelijk van de mens! Van onze begeleiding en vaardigheid om aan de fysieke, mentale en emotionele behoeften van het dier te voldoen. Om zaken als paniek, angst en stress niet alleen tijdig te kunnen opmerken, maar ook bewust te kunnen verminderen. Falen wij, dan faalt het paard. De vraag is dus niet of zo'n paard de prijs wel waard is, maar of wij ons bekwaam genoeg voelen om dit bedrag, deze tijd èn moeite te investeren. Of je bekwaam genoeg bent om niet de littekens en geschiedenis van dit paard te zien, maar wat daar aan persoonlijke en stille kracht onder schuilt, klaar om aangeraakt en geheeld te worden. Kun jij verder kijken dan de muurtjes van een getraumatiseerd paard? De reis (werken aan wat je gaandeweg tegenkomt) is dus belangrijker dan je eindbestemming (wat/hoe jij het uiteindelijk wil). Hoe meer aandacht we besteden aan wat we onderweg tegenkomen bij onze paarden, hoe meer en langer we van het uiteindelijke uitzicht kunnen genieten. Samen en altijd met ondersteuning van een ijzersterke basis, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en dus Partnerschap.
Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl Heb jij de afgelopen Lentestorm ook goed doorstaan? En hoe zit het met jouw paard? De wind en regen maakt het voor een paard een stuk moeilijker om zintuiglijk dingen waar te nemen. Door de lang aanhoudende storm kunnen paarden in een staat van 'hypervigilance' verkeren; ze staan dan eigenlijk constant 'aan' en scannen de omgeving extra oplettend. Hierdoor vervallen ze uit hun slaapritme, kunnen hun eetgewoontes veranderen en krijgen ze niet genoeg REM-slaap. 𝘏𝘺𝘱𝘦𝘳𝘷𝘪𝘨𝘪𝘭𝘢𝘯𝘤𝘦: '𝘵𝘩𝘦 𝘦𝘭𝘦𝘷𝘢𝘵𝘦𝘥 𝘴𝘵𝘢𝘵𝘦 𝘰𝘧 𝘤𝘰𝘯𝘴𝘵𝘢𝘯𝘵𝘭𝘺 𝘢𝘴𝘴𝘦𝘴𝘴𝘪𝘯𝘨 𝘱𝘰𝘵𝘦𝘯𝘵𝘪𝘢𝘭 𝘵𝘩𝘳𝘦𝘢𝘵𝘴 𝘢𝘳𝘰𝘶𝘯𝘥 𝘺𝘰𝘶' Paarden die tijdens zulke weersomstandigheden op een open vlakte leven, zijn doorgaans eerder hersteld van zo'n hevige storm dan de paarden die bijvoorbeeld gestald staan. Op een open vlakte heeft een paard namelijk 1 groot voordeel: er is veel meer zicht op gevaar dan in een afgesloten paddock of stal. Deze kuddes houden in de nacht vaak een 'wisseling van de wacht' waar twee of meer paarden de wacht houden en de rest met hun billen in de wind (soms zelfs liggend, er tussenin!) kunnen slapen. Op die manier blijft er enige regelmaat in hun leefpatronen. Paarden die gestald staan in een kleinere omgeving, kunnen ook constant geprikkeld worden of afgeleid raken door geluiden of bewegingen van plastic zeilen, wapperende dingen, andere paarden die schrikken, dingen die omvallen, etc. Het gevolg is vaak een paard dat erg moe, prikkelbaar of nog steeds erg nerveus/'fris' is. Dus: is jouw paard ineens een beetje 'anders' na zo'n storm? Geef hem vooral zo veel mogelijk rust! Begin je training met iets makkelijks en leuks als je ziet dat je paard zijn oude regelmaat weer heeft gevonden en verwacht niet direct teveel. Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl Wist je dat luchtzuigen, slokdarmverstoppingen en zelfs bokken niet altijd een fysieke oorzaak hoeft te hebben? Deze en andere (gedrags)problemen kunnen het resultaat zijn van blokkades in niet de fysieke, maar emotionele laag. Een paard dat bijvoorbeeld bijna altijd op stal staat en gaat kribbebijten of luchtzuigen, doet dit niet alleen uit verveling maar ook uit pure frustratie. Uiteindelijk wordt de stal geassocieerd met deze negatieve emoties en wordt de kans om bijvoorbeeld goed uit te rusten (REM slaap) steeds kleiner. Ze raken steeds prikkelbaarder en zelfs onvoorspelbaar. Geheel misplaatst worden dit soort paarden vervolgens gelabeld als "vals" of "dominant". Net als mensen zijn paarden gewoontedieren, en geven ze voorkeur aan een levensstijl die voor hen bevorderlijk is. Als wij als mens leren ons bewust te zijn van wat wij positief kunnen bijdragen en wat we beter niet kunnen doen, verbeteren we niet alleen de fysieke en emotionele gezondheid van het paard maar versterken we ook onze band en daarmee onze prestaties. Leven in een voor het paard positieve omgeving waar het al zijn instincten en zintuigen ten volle kan benutten, zal het paard helpen uiteindelijk in staat te zijn om negatieve of stressvolle emoties af te laten vloeien en terug te keren naar hun "pure" staat. Paarden die getraumatiseerd zijn hebben vaak zo veel opgeslagen stress dat een Integrated Energy Therapy behandeling ze kan helpen los te laten. Paarden die bijvoorbeeld veel en vaak bokken hebben veelal overvolle cellulaire geheugengebieden (zoals op hun kroep), waar ze opgeslagen stress die ze emotioneel niet kwijt kunnen, fysiek proberen van zich af te schudden. 🌟Wil je meer weten over Energy Therapy? Lees "Natural Horsemanship & Energy Therapy" of geef je op voor een IET & ET Trainingsweekend en word zelf een practitioner! 🌟Of boek een behandeling voor jouw paard! Stuur me een email met wat ik voor je kan doen en dan neem ik direct contact met je op. Liefs, Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik & www.houseofhorsemanship.nl 𝗣𝗮𝗮𝗿𝗱𝗲𝗻𝗴𝗲𝗱𝗿𝗮𝗴 𝘃𝗲𝗿𝗺𝗲𝗻𝘀𝗲𝗹𝗶𝗷𝗸𝗲𝗻 We zijn er vast allemaal wel schuldig aan: het vermenselijken van paardengedrag. Hoe werkt dit precies, waarom doen we dit en waarom is dit negatief? Met vermenselijken wordt bedoeld dat we de uiting van bepaalde emoties van het paard verkeerd opvatten. Denk aan het (preventief) opleggen van dekens zodra de herfst is doorgekomen want "hij heeft het koud", terwijl (de meeste, gezonde) paarden zichzelf prima kunnen weren tegen de kou door middel van thermoregulatie; de haren van de (winter)vacht gaan overeind staan en houden op deze manier een laag warmte vast. Dit vermenselijken doen we niet expres, het is een automatisme waarin we ongemak/disbalans herkennen en willen verhelpen. Nog een reden waarom goede intenties alleen niet genoeg zijn: we hebben ook regels nodig en morelen, richtlijnen gebaseerd op Waarom we iets doen en minder gefocust op Hoe we het doen. Vaak denkt men dat vermenselijken geen kwaad kan, we denken immers dat we een paard helpen en voor ze zorgen. Het grote gevaar hier is, is dat het na verloop van tijd een gewoonte wordt. Het verkeerd opvatten van en omgaan met paardengedrag kan snel gevaarlijk worden: voor je het weet slaat het om en sta je met je handen in het haar omdat je paard "ineens" bijt, bokt, steigert, wegrent, etc. Dit gedrag komt heel zelden echt uit het niets, meestal is het een opeenstapeling van opgekropte emoties wat er toch een keer uit zal moeten, in de vorm van sprintjes trekken, bokken. En ook dat is 100% normaal!! Paarden zijn grote dieren, die -in vergelijking met bijvoorbeeld een hond- nog heel dicht bij de natuur staan. Wanneer zo'n enorme kracht uit balans is kunnen we eigenlijk wel verwachten dat een eventuele disbalans ontzettend chaotisch kan zijnEn toch vinden we het raar, eng of bestempelen het als "gevaarlijk". Leren Observeren in plaats van Kijken is hier het sleutelwoord. Zonder te oordelen of het een naam te geven: breng eens wat meer tijd door met je paard zonder fysiek actief te zijn. Observeer zijn/haar gedrag in de kudde, met vriendjes of in de rij/longeerbak met wat (onbekende) voorwerpen, of observeer je paard in een voor hem/haar bekende en onbekende omgeving en ervaar de verschillen in emoties, energie en manier van omgaan met de situatie. Schrijf op wat je ziet, eventuele vragen die je hebt en dingen die je al geleerd hebt. Beetje bij beetje zul je zien dat je mindset gaat focussen op heel andere dingen, je ziet dingen die je eerder niet zag! Oefening baart kunst en deze hoef je niet perse met je eigen paard te doen: je kunt zo veel leren van zo veel paarden! Energy Healing met Major, die niet wist wat te doen met zijn opgekropte emoties van onderdrukking en schaamte dat hij het zelfs fysiek tot uiting moest brengen. Voor een leek lijkt het op een "vals" paard, terwijl ook dit gedrag compleet normaal is. " Follow the Horse, not the Method" Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik & www.houseofhorsemanship.nl |
Details
AuthorZoë van Mourik: Equine Trauma Specialist, Behaviorist Archives
October 2024
Categories
All
|