Emotional Development, Process Training & Co-Regulatie met 3 paarden tegelijk;
Maan (Arabier, schimmel) heeft grote moeite met Stress Releasen/het loslaten van spanning. Muis kwam zich snel bij ons voegen om steun te bieden, Ichi liep ook mee maar om een andere rol te vervullen. Bekijk de tekst in de video voor meer uitleg en informatie "Follow the Horse, Not the Method"
0 Comments
"Play is the highest form of research" Maan en Muis spelen sinds anderhalve week dagelijks met elkaar: Na de ochtendronde leven ze zich samen uit, waarna ze samen naar de weide lopen. In de loop van de dag zie ik ze regelmatig/steeds vaker ook op de wei of over de track rennen en spelen. Maan zoekt na zijn trainingen met mij -en vooral als die wat emotioneel of moeilijk was- direct steun bij Muis. Ze zoeken elkaar dan direct op om even te spelen en 'klungelen', waarna ik Maan nog dieper zie ontspannen en elke dag speelser zie worden in de kudde. Gisteren gebeurde er weer iets bijzonders (vind ik ): Maan bracht ik na het bekappen weer naar het land, waarna hij direct de paddock in stapte waar Gupsy en Ichi stonden te eten. Nu zorg ik er altijd voor dat paarden okee zijn voor ik ze terug de wei in breng, maar Maan heeft grote moeite met 100% en diepere ontspanning (waardoor hij hier in training is) en neemt toch een restje mee. Ichi (Paint merrie) is extreem gevoelig en merkt alle veranderingen op, dus ook als Maan nog wat onzeker/gespannen de paddock in komt. Haar reactie was pittig en duidelijk: ze wilde Maan niet in de buurt hebben. Gupsy zag het gebeuren en deed iets ongelooflijk lief en bijzonder: hij liep weg uit de paddock, de track op, om Muis te halen. Die stapte al naar Maan maar Gupsy spoorde aan tot draven tot ze elkaar gevonden hadden en sloot zich vervolgens weer aan bij Ichi in de paddock. Maan kon weer spelenderwijs afvloeien met Muis waarna ze ook de paddocks in liepen om te eten. De rust was weer teruggekeerd!
Tehachapi, USA Juli 2022 Op 18 Juli maakte ik eindelijk kennis met de Oak Creek Wild Horses! Een groep wilde/feral paarden die al meer dan 100 jaar in de bergen van Tehachapi leeft. Normaalgesproken rennen de kuddes weg zodra ze mensen zien of horen, maar doordat caretaker Diana ze bijvoert herkennen ze haar en haar auto en kun je heel dichtbij komen. Maar zò dichtbij, dat had ik niet verwacht! Er zijn 6 hengsten met elk hun eigen kudde die ze beschermen en begeleiden, hun nakomelingen stoten ze af en worden onderling geruild. Er is ook een groepje ruinen, te zien aan het kleine brandmerknummer achterop hun been/bil. Dankzij de Puma en Beer die ook in dit gebied leven zijn er vorig jaar 18 veulens weggevallen, daarnaast liepen er ook paarden die zo te zien net aan een aanval ontsnapt waren. Er waren gelukkig ook veel sterke en gezonde veulens, waaronder 1 van net een paar uur oud! Om de populatie onder controle te houden worden jonge hengsten gecastreerd en veel paarden beschikbaar gesteld voor adoptie. Omdat deze paarden niet zoals de Mustangs op openbare grond leven wordt er niet naar ze omgekeken, waardoor ze vermagerd en zwak waren toen Diana ze destijds vond. Haar hulp is dus van levensbelang voor al deze dieren! De paarden stammen overigens waarschijnlijk af van mijnwerkers/ranchers van vroeger, die hun paarden destijds hebben losgelaten en verwilderd zijn. Ze komen het meest overeen met de Morgan Horse, maar doordat testresultaten onduidelijk zijn wordt er gesproken van zowel 'feral' (wild uit vroeger gedomesticeerde paarden) en 'wild' (geen gedomesticeerde voorouders). De paarden zijn ontzettend veelzijdig, adoptanten rijden onder het zadel of aangespannen met ze, zowel Western als Engels. Dante (een van de hengsten) is een kalme, lieve ziel en geeft dat door aan al zijn nakomelingen, maar eigenlijk zijn ze allemaal ontzettend intelligent en zacht. Ik was onder de indruk van hoe dichtbij ze ons lieten en sommigen zich lieten aanraken, zoals Romeo een veulen dat sinds zijn geboorte dol op mensen en aandacht is. En wat een kracht en tegelijkertijd rust die de hengsten uitstralen, terwijl ze een split-second later met ontblote tanden achter een andere hengst of ruin aan rennen. Wat een ervaring! Èèn van Diana's eerste vragen aan ons was overigens of wij 'Horse People' zijn, zodat ze wist dat we de signalen van de paarden - en met name de hengsten - op tijd zagen en niet per ongeluk in the line of fire terechtkomen! 》Ook een Oak Creek Wild Horse adopteren?《 In 2020 waren wij al redelijk ver in het proces van het realiseren van een eigen ranch; Walter zou hier naartoe komen en ik had interesse om ook een Oak Creek Horse te adopteren. De geadopteerde paarden bevinden zich trouwens door heel Amerika, in 13 verschillende staten en vanuit Duitsland en Zweden is er ook interesse in deze bijzonder veelzijdige, vriendelijke, intelligente en geharde paarden. Ik sprak met Diana over hoe gaaf het zou zijn om ze ook in Europa te kunnen uitadopteren en wat de kosten daarvan zouden zijn. Zelf was ik daar destijds ook in gedoken om Walter naar Nederland over te laten vliegen (maar nu probeer ik naar hèm te komen). Heb je interesse, dan kun je contact opnemen met mij of met Diana Palmer. Sluit je ook aan bij de Facebook Groep 'Friends of Oak Creek Wild Horses' voor meer verhalen, informatie en beelden van - met name - geadopteerde paarden. Lees meer over deze wilde kuddes op www.oakcreekwildhorses.com, zo loopt er bijvoorbeeld al heel lang een onderzoek naar waarom deze kuddes zich (als enige) niet hebben samengevoegd met de Mustangs. 》Alle beelden zijn later te zien in de Leeromgeving, voor educatieve doeleinden. Foto's vind je in deze galerij.
Een verslag van onze werkvakantie bij Freedom Ranch
|
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl |
Engagement+ voor nerveuze paarden
NATO staat binnen de sportpsychologie voor:
Not
Attached
To
Outcome
Je focust je hierbij dus niet op de uitkomst of het doel van (in dit geval) je training, maar "You Follow The Horse". Swipe voor een video van Cash, een jonge Quarter × Thoroughbred ruin van de dochter van de rancheigenaresse, die hier nog niet lang is en al zo'n 5 eigenaars heeft gehad. Ze waren allemaal bang voor hem, maar hij ook voor hen.
Tijdens het werken/filmen vanmorgen bouwde Cash niet veel spanning op, maar hij hield het wel vast. Tijd om Cash weer in een ontspannen en gewillige mindset te krijgen, door het toepassen van E+.
Veel trainers zouden in zo'n geval (video hieronder) proberen in te grijpen, of het gedrag te veranderen/shapen (met R+). Voor mij voelt dat als een stap te ver/snel; het paard is immers helemaal niet geïnteresseerd of klaar om samen te werken. Iets Reinforcen (R+ of R-) kan op dat moment al te veel zijn, zoals voor een paard als Cash. In plaats daarvan halen we àlle druk, vragen en aanwijzingen weg en zijn we er voor het paard. We checken onze buikademhaling, de threshold en lichaamstaal en we wachten.
Cash liet al snel heel plotseling alle spanning los, veel kauwen/likken/rollen met zijn ogen. Op de foto's zie je hoe hij uit zichzelf weer interesse in mijn man heeft (Engagement!); een mooie foundation om te beginnen met je training, en leerkwadranten als R+/R-.
》Meer over E+ en NATO voor Paarden vind je straks in de leeromgeving en boeken.
"Follow the Horse, Not the Method"
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl |
Termen als een round-pen werden (in Nederland) nieuw leven in geblazen en van een Join-Up hadden we destijds nooit gehoord, behalve misschien uit de Heartland boeken van Lauren Brooks. Desondanks stonden we met verbazing te kijken hoe deze man wilde/feral paarden in 1 sessie weer gewillig en kalm leek te krijgen en ze zelfs direct kon rijden.
Hoe kies ik de juiste tools?
Toen ik in 2017 aan het werk ging in Amerika en te maken kreeg met echt zwaar getraumatiseerde of wilde paarden, voelde meer druk/leverage/tools juist niet logisch voor mij. Dit soort paarden (en eigenlijk alle paarden) wil ik zo veel mogelijk vrijheid geven en zo min mogelijk opties om tegen te vechten. Een optie die de Dually Halters bemoeilijkt en in sommige gevallen zelfs in zijn geheel wegneemt. Maar ondanks mijn intuïtieve (en averechtse) reacties op bepaalde onderwerpen, ben ik altijd nieuwsgierig naar de wetenschappelijke onderbouwing.
Dus toen in januari 2020 een wetenschappelijk onderzoek uitkwam met resultaten die precies dat onderstreepten en bevestigen wat ik gevoelsmatig al wist, ben ik alleen maar meer gaan luisteren naar mijn eigen gevoel.
Het onderzoek
Door Dr David Marlin
27 januari 2020
"TRAINING HEADCOLLARS AND THEIR EFFECT ON HORSE BEHAVIOUR - OLIVIA TURNER"
*** GUEST POST *** by Olivia Turner B.Sc Hons, Animal Behaviour Consultant & Equine Bitting Specialist
Handling issues are very common in the horse world and there are many gadgets and training aids available which claim to fix the problem, but what effect do these have on equine emotional state and behaviour? The gadgets utilise pressure, the more pressure you apply, the more uncomfortable it becomes for the horse. The goal being that the pressure motivates the horse to perform the right behaviour, then the handler releases that pressure.
This method of pressure and release is called negative reinforcement. A stimulus is removed to increase the performance of a behaviour, e.g. applying pressure on a headcollar (HC) for a horse to stop, then releasing the pressure the second the horse stops. The horse will learn on the release of that pressure, so if your timing isn’t accurate the horse will find it harder to learn what you intend it to. Techniques (such as pressure and release) are only deemed ethical if they are proportionate to the desired response, are predictable for the horse and are released immediately upon the correct response (McLean and McGreevy, 2010). The context of the situation is very important when we’re thinking about using aversive stimuli. In a fearful situation what we really want is for the horse to relax, listen and learn something positive about what’s frightening them. Applying increasing amounts of pressure that is magnified by a training HC might get the job done, but at what cost to the emotional welfare of your horse? If you’re frightened and someone puts pressure on you, what’s your first response and how does it make you feel?
There is a level where pressure becomes a punisher and it’s something I see a lot of when watching people train in training HC’s. The horse doesn’t offer the right behaviour, so they ramp up the pressure very quickly or hold it for a longer duration. What they fail to notice are the early indicators given by the horse that it wasn’t coping in that situation. Now the pressure has been escalated and they’ve made the horse feel worse about what’s going on, rather than teaching it the desired response in a more ethical way. So, the horse might perform the desired behaviour, but is experiencing emotional conflict, stress and discomfort while doing so. For example: your horse is frightened of the trailer, forcing it on by increasing aversive pressure will eventually work. However, you haven’t made the experience positive or enjoyable. Your horse is ‘behaving’ as a result of active punishment and discomfort, not because it’s truly happy at walking onto the trailer.
There are a number of training HC’s on the market, perhaps the most common is the Dually Headcollar, designed by Monty Roberts. This magnifies the pressure a handler can apply in a normal headcollar and concentrates it on the nose and subsequently will create some poll pressure. Research by Iijichi et al, 2018 looked at the effects on compliance, discomfort and stress in naïve horses trained with a Dually and a normal HC in 2 novel handling tests. Their results showed that the Dually didn’t increase compliance compared to a standard HC and it caused an increase in discomfort as measured by the Horse Grimace Scale (HGS).
Other similar HC’s on the market are the Ezy Loader, the Eskadron Control Headcollar and the Be Nice Halter. All give the handler a mechanical advantage and apply escalating pressure to the horse. Research has already proven that high pressures on the nose and poll caused by tight bridles and nosebands increase stress, handler avoidance, tissue damage and head shyness (Doherty et al, 2016; Fenner et al, 2016; Hockenhull and Creighton, 2013 and McGreevy et al, 2012). All things we want to avoid when teaching horses to be safe and relaxed when being handled by us on the ground. It would be interesting to see what pressures on the facial tissues are actually being exerted by these HC’s and to assess the consequences on equine emotional state and welfare.
Once we understand why a horse isn’t doing a behaviour that we want, we can see things from their perspective and know which area of training needs more practice. All horses are individuals and will respond differently to various training methods, just make sure your timing is correct and you’re rewarding your horse for the behaviours you want!
TAKE HOME POINTS
* Increasing aversive pressure will only increase discomfort, stress, fear and pain. You might get the behaviour you want, but your horse was in a negative emotional state and therefore won’t have made a positive memory at performing that behaviour.
* Identify why your horse won’t do something and focus on re-training the behaviours needed to do it.
* Aim to train your horse to respond to a light aid and proof that behavioural response by practising it in a variety of situations.
* Make sure your timing is accurate and reward the ‘try’ if your horse is struggling.
* Be predictable for your horse and make it easy for them to get the answer right.
* If your horse is struggling with something scary like trailer loading, then be realistic with what they can manage in any one session. That competition you’ve got planned might need to wait!
* Don’t rush anything, be relaxed and go at the pace your horse is comfortable with.
* Interested in scoring equine facial expressions for yourself? Then download the HGS app: https://awin-project-hgs.en.aptoide.com/
References:
Docherty, O., Casey, V., Arkins, S., 2016. An investigation into noseband tightness levels on competition horses. Journal of Veterinary Behaviour. 15,pp.78-95.
Fenner, K., Yoon, S., White, P., Starling, M., McGreevy, P., 2016. The Effect of Noseband Tightening on Horses’ Behaviour, Eye Temperature, and Cardiac Responses. PLoS ONE. 1:5,pp. 1-20.
Hockenhull, J. and Creighton, E., 2013. Training horses: Positive reinforcement, positive punishment, and ridden behaviour problems. Journal of Veterinary Behaviour. 8,pp. 245-252.
Iijchi, C., Tunstall, S., Putt, E., Squibb, K., 2018. Dually Noted: The effects of a pressure headcollar on compliance, discomfort and stress in horses during handling. Applied Animal Behaviour Science. 205,pp.68-73.
McGreevy, P., Warren-Smith, A., Gruisard, Y., 2012. The effect of double bridles and jaw-clamping crank nosebands on temperature of eyes and facial skin of horses. Journal of Veterinary Behaviour. 7, pp. 142-148.
McLean, A., McGreevy, P., 2010. Ethical equitation: Capping the price horses pay for human glory. Journal of Veterinary Behaviour. 5,pp. 203-209.
Paarden zelf geven dus ook de voorkeur aan een trainingshalster zonder hefboomwerking/leverage: "Their results showed that the Dually didn’t increase compliance compared to a standard HC and it caused an increase in discomfort as measured by the Horse Grimace Scale (HGS)."
Touwhalsters, kaptomen en/of nylon/biothane halsters zijn fijnere en veilige tools om mee te werken en communiceren, doordat er geen hefboomwerking aanwezig is wanneer we de fysieke druk opvoeren. De zogenoemde 'consequentie' als het paard tegen de druk in beweegt, blijft dus uit. Zoals met meer tools het geval is zal de Dually in de juiste handen geen schade aanrichten; zolang deze niet ingezet wordt bij zwaar getraumatiseerde of wilde paarden want hun 3 Second Window is ontzettend klein! Dit betekent dat de quick release van -in dit geval- een Dually meer schade dan goeds aan kan richten, waardoor het fijner kan zijn jezelf bekend te maken met tools die te allen tijden toepasbaar zijn en op ieder individueel paard.
Naast het feit dat ik het persoonlijk niet fijn/eerlijk vind om met extra/veel druk te werken, heeft werken op gevoel echt mijn voorkeur; en 'Feel can be taught, but not always learned'. Wat het dus moeilijker maakt om 'het juiste te doen' of om te bepalen wanneer een tool zich 'in de juiste handen begeeft'. Want wie beoordeeld en beantwoord deze vragen en situaties? En is dat wel objectief?
Als je moeite hebt met het kiezen van de juiste/meest vriendelijke/eerlijke tools om mee te communiceren en werken, helpt het wellicht om aan te denken aan deze quote, die mij helpt om dingen in het juiste perspectief te (blijven) zien:
"You will never have to force anything that is truly meant to be"
"Increasing aversive pressure will only increase discomfort, stress, fear and pain. You might get the behaviour you want, but your horse was in a negative emotional state and therefore won’t have made a positive memory at performing that behaviour."
Nog zo'n waardevolle zin uit bovenstaand onderzoek, die belicht waarom ik niet achter principes sta die gedrag 'shapen' of 'redirecten'; zo ontstaat inderdaad het gewenste gedrag, maar vanuit welke emotie stamt dit? Acceptatie, omdat het paard het samenwerken leuk vindt? Of irritatie en tolerantie, omdat het paard onder jouw druk uit probeert te komen en zich vanuit stress/angst/kwaadheid overgeeft?
'Volg het paard en niet de methode' is dus ook toepasbaar op de tools waarmee we werken en als we eerlijker en met een open mind durven kijken naar onze paarden, laten zij hun gevoel vaak al tijdig aan ons merken.
De massa
Persoonlijk geef ik bijvoorbeeld de voorkeur aan een lichtgewicht halster, zonder hardware, zonder leverage en van niet te zacht of hard materiaal. De Dually checkt dus alle punten aan die ik persoonlijk probeer te vermijden; een handige test om even te checken of de tools waar je voor gekozen hebt ook daadwerkelijk passen bij jou/jouw training.
Een voorbeeld uit de praktijk, via een collega (vertaald);
'Ik heb mijn paard nu twee jaar, ze is bijna drie. Ik heb Monty's boek gekocht om haar te kunnen trainen en ik begon met een geknoopt touwhalster in plaats van de Dually. Inmiddels heb ik er 1 aangeschaft maar alleen het geluid van het hardware maakt haar zo nerveus, het duurt weer erg lang voor ik haar kan overtuigen dat het veilig is. Ze is nog jong en heel intelligent, ze volgt me overal en als ik haar touwhalster om wil doen komt ze naar me toe en stopt ze zelf haar neus door het halster!
Nu ik met de Dually werk en aan kom is ze direct nerveus, ook als ik mijn tijd neem haar te laten wennen schiet ze toch achteruit als ik mijn arm over haar nek doe. '
Newton's Third Law: Action & Reaction
Tot slot/ter inspiratie een stukje wetenschap; de Derde Wet van Newton.
"His third law states that for every action (force) in nature there is an equal and opposite reaction. If object A exerts a force on object B, object B also exerts an equal and opposite force on object A. In other words, forces result from interactions."
Formule: F actie = - F reactie
Krachten treden dus altijd in paren op. Maar hoe vertaalt dit zich naar het gebruik van de Dually Halters?
Eigenlijk speelt de grootste rol van de Dually zich af in het fysieke aspect van de training/de handler. Een veelgehoord gezegde is 'het fysieke gevecht kun je niet winnen' maar dat is wel de focus van de Dually Halters. Door middel van het toevoegen van leverage/een hefboomwerking, kunnen we onze fysieke vragen met extra kracht en druk stellen, in plaats van met meer geduld en zachtheid - door consquenties als een hefboom weg te laten. We kunnen dus extra fysieke kracht toevoegen en toepassen, druk die vaak ten koste van de mentale en emotionele gesteldheid van het paard gaat. Opnieuw het (belangrijke) verschil tussen het camoufleren van emoties (door te focussen op het gedrag) en het verkrijgen van gedragspatronen op een natuurlijke wijze, door het erkennen van onderliggende emoties.
Wat je paard VOELT is dus altijd belangrijker dan wat ze laten zien; iets wat de Dually vaak alleen maar bemoeilijkt door de ruis in communicatie.
Tot slot:
Het kiezen van tools is vaak een persoonlijke keuze; maar maak deze keuzes wel bewust! Hopelijk heb je dankzij dit blog weer inspiratie gekregen om bij jouw eigen overtuigingen en persoonlijke overwegingen stil te staan, om jezelf eerlijk (en tijdig!) af te vragen of dit wel de juiste manier is. Objectief (misschien met behulp van een collega?) naar je paard blijven kijken helpt ook om te bepalen of en welke tools geschikt zijn.
Wees niet bang om dingen uit te proberen en blijf luisteren naar je paard!
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Deze (net gecastreerde) ruin kwam recentelijk uit Spanje waar hij het een en ander heeft meegemaakt. Zijn emoties liepen op zijn nieuwe plek zodanig op dat het zelfs in de algemene omgang tijdens bijvoorbeeld het leiden, een probleem werd.
Bij dit soort gedragingen houd ik een kort assessment zodat ik kan observeren wat dit individuele paard precies doet en waarom. In de eerste video zie je hoe Marcello nog wantrouwend is en de strijd met zijn mentale/emotionele druk aangaat. In plaats van hem te bestraffen, help ik hem in de eerste plaats beter om te gaan met zijn emoties om vanuit die baseline te kunnen communiceren en dus daadwerkelijk 'trainen'. De focus lag tijdens deze sessie voornamelijk op communicatie, tussen eerst Marcello en mij en vervolgens met zijn eigenaars.
Bekijk ook hoe hij even helemaal losgaat op de vlag, wat heel fijn werkt voor zijn gemoedstoestand: de vlag op zichzelf betekent namelijks niks! Best handig om je als paard even bewust van te zijn.
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Beelden als deze vindt niet iedereen fijn om te zien; zeker in Nederland circuleert er op het moment veel onjuiste en vooral vermenselijkte informatie over paardengedrag. Waar we namelijk niet (vaak genoeg) bij stilstaan is het feit dat er grote verschillen zijn tussen een wild/feral, of gedomesticeerd paard. Hoe wij met deze verschillende paarden omgaan en met ze communiceren is daarom ook van groot belang. En dat begint allemaal met normaal paardengedrag correct kunnen observeren, zonder oordelen.
De paardenwereld en hun emoties zijn lang niet zo zwart/wit als nog vaak gedacht wordt. De complexiteit van paarden, hun familie en kuddes wordt met deze video nog eens extra onderstreept. Ook wilde paarden 'discussiëren'. Ook zij zijn het lang niet altijd eens met keuzes die binnen hun groep gemaakt worden. En soms wordt er naar die emoties gehandeld, zoals Woya doet in de video. Heftig om te zien misschien, maar ik geniet van de vrijheid die ze heeft om zich erin te mengen en haar zegje te doen. Om haar stem te gebruiken, die onze gedomesticeerde paarden vaak niet eens meer hebben.
We nemen ze hun levensruimte af, hun stem, hun familie en daarmee ook het vermogen om zichzelf te kunnen verdedigen of kunnen uiten. Een leven lang dienen als mentale en fysieke 'slaaf' is meer de regel dan uitzondering.
Komt het paard na lange tijd eindelijk voor zichzelf op, dan wordt er gesproken van een "gedragsprobleem" of "pismerries" of "dominantie". Misplaatste vermenselijkingen die onze onkunde verbloemen en afschuiven op het paard, die daar logischerwijs onrustig, verward en zelfs gevaarlijk door kan worden.
Train jezelf om te herkennen wat nou nog wel "normaal" is en wat niet, in zowel gedomesticeerde als wilde kuddes paarden. Observeer overeenkomsten en verschillen en bedenk of hoe je verbeteringen kan aanpassen in de leefomgeving of training van jouw paard. Zeker een aanrader voor gedragstrainers, die vaak nog te eenzijdig worden blootgesteld aan paarden, gedrag, waar dit vandaan komt en onze invloed hierop. Zo kunnen we hopelijk de hype van het "shapen" van gedrag, veranderen naar het kunnen opmerken van de emotie; de onderliggende reden.
De gemoedstoestand van het paard verbeteren is namelijk vele mate effectiever dan controle uitoefenen op hoe het paard deze gevoelens tot uiting brengt; hierdoor voelen ze zich gehoord, gezien en begrepen, zonder dat wij hun gevoelens veroordelen. Een belangrijke basis voor ieder paard, lang voordat we aan zaken als training of rehabilitatie beginnen.
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Met stapsgewijs bedoel ik letterlijk een stapje terug doen. Het verbaast mij nog steeds hoe veel mensen op een paard stappen dat serieuze (gedrags)problemen vertoont op de grond (en logischerwijs dus ook in het zadel) en het af doen als 'eigenwijsheid' of 'dominantie': You have no business being on a horse's back if you can't get things right on the ground! Grondwerk dus. Nog iets waar veel mensen als een berg tegenop zien doordat ze zich weer een beginner voelen. Een geruststelling: dit heeft niet altijd met jou te maken;
Wij mensen leren lineair, dat wil zeggen dat als wij vandaag iets nieuws leren, we morgen de draad weer op kunnen pakken waar we gebleven waren en elke dag iets beter worden. Paarden leren niet-lineair o.a. doordat prooidieren soms voorrang moeten geven aan andere externe informatie verwerken -voor het geval er gevaar dreigt. Ups en downs zijn dus part of life voor elk paard en betekent absoluut niet dat jij of je paard ineens weer beginners zijn.
Ook de wiring van de hersenen van mensen en paarden is niet te vergelijken. Zo geven wij al generaties lang de voorkeur aan een dominante linkerhersenhelft; de helft die onze rechterkant aanstuurt en dingen als analytisch denken, logica, taal en rationeel denken regelt. Onze rechterhersenhelft speelt een rol bij non-verbale communicatie, creativiteit, fantasie en empathie. Een onderontwikkelde rechterhersenhelft heeft dus direct invloed op o.a. werken met paarden. Hun succes tijdens onze samenwerking is grotendeels afhankelijk van hoe zuiver wij communiceren, zonder woorden te gebruiken dus.
Twee voorbeelden van paarden waar ik mee gewerkt heb,
die als gevaarlijk werden omschreven maar dat niet bleken te zijn:
Lucky is een grote Quarter Horse merrie die na wat traumatische ervaringen bij een veiling terechtkwam, waar ze werd gekocht door Freedom Ranch. Binnen een aantal maanden was de merrie veranderd in een gewillig, lief en eerlijk paard waardoor het dus tijd was om een nieuw thuis voor haar te vinden. Na een paar kennismakingen ging de merrie naar huis met een lokale trainer, die al snel niets meer van zich liet horen. Een telefoontje later bleek dat Lucky al dagen opgesloten in haar stal stond nadat ze een ander paard had doodgetrapt, ging liggen tijdens het poetsen en opzadelen en gevaarlijk gedrag vertoonde tijdens het buitenrijden en naar mensen.
Bekijk in de foto's hieronder hoe Lucky terugkwam naar Freedom Ranch en lees wat deze trainer over haar te zeggen had:
Stephanie (eigenaresse van Freedom Ranch) is een aantal jaren geleden begonnen met paarden rehabiliteren. Ze is 1 van de weinige trainers die niet aan 'flipping' doet, maar een paard door het hele rehabilitatieproces neemt - inclusief rijden naast quads en cross motoren - en vervolgens een passend nieuw thuis voor ze zoekt. Een (onjuiste) recensie als die van de trainer hierboven kan funest zijn voor een ranch.
Om zeker te zijn dat Lucky niet gevaarlijk is werd ik gevraagd om eens naar haar te kijken en mijn mening te delen. Nu kwam ik minstens 3x per week naar Freedom Ranch en zag ik Lucky regelmatig, wanneer ik in de weekenden tijd had nam ik haar regelmatig mee op buitenrit samen met mijn man. Het duurde dus niet lang voor ik met zekerheid kon stellen dat Lucky NIET gevaarlijk is. Paarden met een geschiedenis van trauma zullen triggers soms levenslang bij zich dragen. Nu is er niet altijd iets dat we daar aan kunnen doen, maar wat wèl effect en invloed heeft is hoe wij op die triggers reageren.
Zo reed de trainer waar Lucky aan verkocht was bijvoorbeeld met sporen, scherpe bitten en hulpteugels: triggers die bij Lucky gevoelens van onderdrukking, wantrouwen en angst oproepen waardoor ze de behoefte voelde om zichzelf te beschermen: gaan liggen, bijten, steigeren of op hol slaan zijn daar allemaal voorbeelden van. Lucky wilde ontsnappen aan deze nare situatie, haar eerste signalen werden waarschijnlijk genegeerd of niet opgemerkt tot de bom uiteindelijk barstte. Het ego van de mens is dan gekrenkt en het paard krijgt de schuld.
Bekijk hieronder foto's van Lucky (en bekijk de video) weer terug bij Freedom Ranch waar ze voorlopig ook blijft en zelfs mijn niet-horse-savvy vriendin veilig heeft rondgereden tijdens een buitenrit:
Fin is een Arabische ruin die ik eind 2020 leerde kennen toen hij terugkwam naar de rescue. Volgens zijn adoptant had hij haar gebeten, deed hij vervelend bij het opzadelen en was hij gevaarlijk, ze noemde hem 'The Devil's Horse'.
Bij de opvang zelf wisten ze ook niet goed wat te denken, bij aankomst gedroeg Fin zich namelijk inderdaad anders dan voorgaande jaren. Nog thuis aan mijn ontbijt ontving ik een berichtje of ik met Fin met wilde komen werken, hij stond al in de round pen met wat water om bij te komen maar hij wilde alleen maar gillen en rennen. Een uur later kwam ik aan bij de rescue waar Fin nog altijd als een raket door de round pen ging en niet altijd op tijd kon stoppen waardoor hij tegen de rails aan botste. Niet echt uitnodigend om al in de round pen te stappen en met de sessie te beginnen.
Ik liep daarom eerst kalm richting de doorgang, steeds iets dichterbij totdat ik bijna neus aan neus met de explosieve Fin stond. Ik deed geen poging hem te aaien of zelfs aan te kijken, maar liet hem de eerste stap maken. Met een uitgestrekte nek durfde Fin voorzichtig aan mij te snuffelen, zijn ademhaling werd steeds rustiger en hij vergat even zijn zorgen en onzekerheid. Ik wachtte tot ik zeker wist dat Fin's stress levels een heel stuk gezakt waren voordat ik bij hem de round pen in stapte voor een Liberty sessie.
Werken in vrijheid heeft namelijk verschillende voordelen:
- het paard kan 'Nee' zeggen
- gedrag en emotie zijn beter te onderscheiden
- de druk wordt niet onnodig hoog opgevoerd
- het paard wordt niet beperkt in zijn emotionele en fysieke vrijheid (waardoor dit dè kans was voor Fin om aan te vallen)
Eenmaal in beweging bevestigde Fin wat ik al dacht: hij is absoluut niet dominant of gevaarlijk, maar heeft behoefte aan connectie en een assertieve leider. Dit kan ik bepalen naar aanleiding van verschillende factoren:
- zodra ik hem zijn vrijheid gaf (Liberty sessie) daagde hij mij niet uit en probeerde me ook niet de round pen uit te krijgen - Fin's focus verschoof van alles buiten de round pen, naar mij
- wanneer ik merkte dat zijn stress levels weer omhoog gingen en ik hem de ruimte gaf dit af te laten vloeien sloot Fin zich niet af en zette ook niet de aanval in, maar kalmeerde bijna direct weer
Fin bleek uiteindelijk behoefte te hebben aan een leider die zijn stress-signalen en releases direct ziet, kan onderscheiden en ruimte geeft. Hij is inmiddels opnieuw geadopteerd en heeft een super fijn en passend thuis gevonden in Californië.
Bekijk in de video hieronder hoe mijn assessment met Fin eruit zag, hoe ik hem zelf een connectie liet maken en zelf liet bepalen of en wanneer hij opgezadeld wilde worden:
Een echt gevaarlijk paard kom je dus zelden tegen, veel vaker gaat het om miscommunicatie of onwetendheid van de eigenaar. Het is dus van belang dat je weet wat je eigen zwakke en sterke punten zijn voordat je gaat kijken naar wat voor paard je aan wil schaffen. Je moet immers weten wat wel en niet voor jou werkt en bij je past en of je dat een ander (je paard) wel kan en wil bieden.
Probeer het als een uitdaging te zien, of je bereid en capable bent om je paard te geven wat hij nodig heeft, op welke dag dan ook en no matter what. Pas je training aan op de emotionele en fysieke staat van je paard zodat je zeker weet dat;
- je paard informatie kan opslaan
- je paard informatie kan verwerken
- jullie basis ijzersterk is
- jullie training leuk blijft
Probeer je focus te verleggen van WAT je paard doet, naar WAAROM hij het doet. Je paard straffen voor gedrag dat hij alleen laat zien uit zelfbescherming heeft een averechts effect, namelijk dat het paard jou uiteindelijk ook gaat zien als een negatieve factor of trigger, met alle gevolgen van dien. Straffen is absoluut niet verkeerd, het is beter om je paard 1 keer een strenge les te leren dan 100x 'Nee' te roepen of een zweep te gebruiken. We zijn snel bang om ons paard pijn te doen en denken dat paarden fragiel zijn, wat ze in zekere zin ook zijn: Fragile, but not like a flower: fragile like a (ticking time) bomb. De effectiviteit van de straf ligt overigens grotendeels aan je timing.
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Een paar weken later was de situatie erger geworden, Chloë was zich namelijk enorm gaan hechten aan het paard in de stal naast haar. Vrijwilligers van de opvang zaten ook met hun handen in het haar, want haar buiten zetten was ontzettend gevaarlijk geworden. Of ze was niet weg te krijgen van haar stal, of ze sleurde je mee naar de turn-out omdat haar vriendjes daar al waren.
Bekijk in de video hieronder hoe ik Chloë met een combinatie van geduld, timing en positieve energie bij haar stal + maatje weg krijg EN bekijk haar transformatie in het laatste filmpje. Doordat ik me focus op haar emoties en minder op haar gedrag, alles opbreek in kleine stapjes en zelfs de kleinste pogingen beloon, begon Chloë steeds meer te ontspannen en zich veilig te voelen. Een veelgehoorde misconceptie is 'make the right thing easy and make the wrong thing difficult by moving their feet'. Het gevaar van deze aanpak is dat we geen of onvoldoende rekening houden met het paard zijn emoties en instincten. Als een paard bijvoorbeeld diepgewortelde en gegronde angsten heeft voor een trailer, zou ik deze techniek ten zeerste afraden. Het stress-level van zo'n paard zal in zo'n geval alleen maar stijgen waardoor nieuwe informatie opnemen onmogelijk is voor het paardenbrein. Veel vriendelijker en effectiever is deze methode als het ware omdraaien:
Wachten en niets doen zodra het paard een (klein)stapje in de goede richting heeft gezet en bij voldoende ontspanning weer voorwaartse beweging stimuleren. Wordt je paard weer nerveus of angstig, wacht dan tot hij opnieuw ontspannen genoeg is om de oefening op te pakken en begin indien nodig opnieuw. Zo blijf je werken 'below the threshold' waardoor de stress-levels van je paard niet onnodig omhoog schieten en hij daardoor sneller en beter informatie kan opslaan en verwerken.
Buddy-Sourness is een vaak voorkomend voorbeeld van Equine Anxiety (separation anxiety) en èèn van de sleutels tot het oplossen van dit probleem is het paard laten zien dat ontspannen en relaxen zonder zijn maatje ook mogelijk is, met joúw aanwezigheid en begeleiding! In plaats van het paard aan het werk te zetten of te straffen voor zijn anxiety, zoek ik de rust en ontspanning op die Chloë zo hard nodig had en waar ze stiekem ook naar zocht. Als paarden dit eenmaal bij een mens kunnen vinden verdwijnen problemen als buddy-sourness als sneeuw voor de zon.
Dit proces heb ik een paar keer in dezelfde week mogen herhalen met deze lieve merrie, waardoor haar gedragsproblemen uiteindelijk verdwenen en ze eindelijk ècht kon genieten van haar nieuwe leven.
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Wat food rewards betreft ben ik niet heel moeilijk, ik geef de voorkeur aan werken met food rewards, want kauwen stimuleert ontspanning! Maar:
Natuurlijk is het niet handig om paarden te belonen voor ongewenst gedrag, maar dit kun je voorkomen. Timing en Observatie (2 van mijn 3 Key Factors/ontwikkelpunten voor iedere trainer) komen ook hier weer van pas.
In de video onderaan zie je mij met Nevada, die vaak tegen mensen aan botste of half over ons heen rende. Om hem een betere manier aan te leren, hem sneller te helpen ontspannen èn om hem te leren respectvol om te gaan met food rewards ging ik als volgt te werk:
- Ik laat Nevada duidelijk merken dat ik een treat heb, door hem te laten ruiken aan mijn gesloten hand
- Ik nodig Nevada uit een stap achteruit te doen, door mijn hand met de food reward naar zijn schouder/achterhand te bewegen
- Ik versterk mijn uitnodiging door druk op het halstertouw te houden (maar niet op te voeren!) tot Nevada een pasje achteruit zet en daarmee zelf direct de druk van het halstertouw haalt
- Zodra Nevada een pas (hoe klein ook!) achteruit heeft gezet, krijgt hij de food reward
Oefen dit een paar keer per week en je zult verstelt staan van hoe snel paarden dit door hebben EN de enorme invloed op hun ground manners.
Nevada snapte bijvoorbeeld al binnen ca 1 maand dat het geen meer zin had om te bedelen of tegen mensen aan te duwen als hij een food reward wilde. In plaats daarvan bleef hij netjes in zijn eigen ruimte, geduldig afwachten wanneer de mens zich naar hèm toe beweegt (en niet andersom), om vervolgens de treat respectvol uit onze hand te pakken.
Reminder: ga niet te veel/te lang malen over WAT een paard doet, maar ga denken in oplossingen!
Food rewards zijn veel natuurlijker dan je denkt; toen de eerste paarden kozen voor domesticatie was voedsel krijgen van de mens een gegeven feit en zekerheid. In ruil voor peace en comfort besloten zij hun levenspad te verstrengelen met die van de mens. Let's honor that relationship!
*Bekijk hieronder de trainingsvideo van mij met Mustang Nevada, kijktijd: 0:39 minuten
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Een vraag die een paar keer voorbij kwam afgelopen maand; Gebruik ik (wel eens) clickertraining?
Het antwoord is nee.
Vroeger heb ik het wel een tijdje met mijn eigen paarden en pensionpaarden gedaan, maar ik vond het gebruiken van mijn stem uiteindelijk prettiger en natuurlijker. Voor het paard gaat het namelijk puur om de hoorbare stimulus, of dat nu een clicker is of jouw stem maakt in principe niet uit. Zolang je de associatie maakt met het belonen van het juiste gedrag (binnen de 3 Second Window) zal het resultaat hetzelfde zijn.
Ook niet onbelangrijk is om uiteindelijk de ruimte tussen de stimulus (stem/clicker) en de secundaire bekrachtiger (de beloning) te vergroten. Zo voorkom je alsnog ongewenst gedrag en wordt je paard minder afhankelijk van de beloning doordat de stimulus voldoende bekrachtiging (gevoel van beloning) geeft. Dit vertaalt zich naar een paard dat van nature graag hard voor je werkt!
Bij het gebruikmaken van je stem als stimulus kun je denken aan echte cues, maar ook toonhoogte, intentie/intonatie, volume en zelfs gezichtsuitdrukkingen zorgen voor een heldere en krachtige manier van communiceren en overdracht van informatie.
Heb jij dit wel eens geprobeerd?
*Bekijk in de video hieronder hoe ik werk met JP en Luther in vrijheid, tegelijkertijd en met gebruikmaking van mijn stem als stimulus. Kijktijd: 0:54 minuten
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Op aanvraag deel ik in dit blog de opbouw van de One Rein Stop. Want hoe begin je nou, waar let je op, wat zijn de 3 stappen en hoe weet je of je de oefening goed hebt uitgevoerd?
Wat is ook alweer de One Rein Stop (ORS)?
De One Rein Stop is een extra noodrem die je stapsgewijs ‘installeert’. Je begint met lateraal flexen op de grond, waarna je de oefening uitbouwt naar onder het zadel, vanuit stilstand en uiteindelijk vanuit stap, draf en galop. Practice until you can’t get it wrong!
Het aanleren en de opbouw van de ORS
In de video hieronder kun je meekijken met hoe mijn man de ORS leert terwijl hij dit tegelijkertijd leert aan zijn paard Cody. Het is dus niet nodig om deze oefening eigen te maken op een paard dat de oefening al kent.
Stap 1 is het optillen van het midden van de teugels met 1 hand, de hand waarmee je uiteindelijk het minste doet. Houd hier rekening mee als je (zoals ik) zwakker bent in 1 hand/arm of als het paard geen ruimte heeft om naar een bepaalde kant te draaien. Train jezelf om correct te kunnen bepalen wat op dat moment wijsheid is, uiteindelijk neemt je muscle memory dit vanzelf over.
Stap 2 is het naar beneden laten glijden van je andere hand, tot ongeveer halverwege de teugel, richting het bit/het hoofdstel.
Stap 3 is het hoofd van het paard rustig en langzaam naar je toe vragen, waarna je je gesloten hand met de teugel op je bovenbeen plant. Dit zorgt ervoor dat je meer houvast hebt, je het paard niet per ongeluk lastigvalt of pijn doet met je hand/teugel/bit en dat je meer leverage hebt.
Release de teugel wanneer het paard zowel fysiek als mentaal weer in het Hier & Nu is: ‘It’s not about stopping the Feet, it’s about stopping the Mind.’ Observeer dus tijdens het oefenen hoe (snel) het paard ontspant en weer terugkomt bij jou. Zaken om rekening mee te houden zijn bijvoorbeeld:
- Gespannen of ontspannen en knipperende ogen
- Strakke en onregelmatige versus een diepe, regelmatige ademhaling
- Gespannen of ontspannen kaak
- Geen of juist actief, rustig orenspel
- Achterbenen die sidesteppen (niet correct) versus overkruisen (correct)
- Staartzwiepen, niet stil willen staan versus fysieke ontspanning van staartwortel tot aan de poll
Je kunt de ORS dus ook bitloos en zelfs zonder hoofdstel ‘installeren’! Neem hiervoor een kijkje tussen mijn blogs zoals de vijfdelige Freestyle Riding serie, waarin je leest hoe ik basis cues maar ook de ORS link aan de neckrope, in plaats van aan de teugel.
De mogelijkheden zijn eindeloos, maar zorg er altijd voor dat je basis goed is: maandenlang oefenen op de ORS is geen uitzondering; eerder de regel. Maar je hebt er jarenlang profijt van!
Liefs,
Zoë van Mourik | Equine Trauma & Behavior Specialist
www.zoevanmourik.com & www.houseofhorsemanship.nl
Author
Zoë van Mourik: Equine Trauma Specialist, Behaviorist
Archives
October 2024
June 2024
April 2024
November 2023
August 2023
June 2023
November 2022
October 2022
August 2022
June 2022
May 2022
Categories
All
Abuse
Adaptogeen
Arabier
Balance Pad
Bitloos
Bodywrap
Buck-brannaman
Case
Collaboration
De Groene Os
Disregulatie
E+
Energy Healing
Energy Therapy
English
Esdr
Flooding
Fysieke Problemen
Gangenpaarden
Gedrag
Gedragsproblemen
How To
Iet
Insights
Jonge Paarden
Kruiden
Maagproblemen
Metaphysics
NATO
Natural Horsemanship
NeuroRehabilitation
Partnerschap
Psychology
Ras
Rehabliteren
Retreat
Review
Ruiters
Self Development
Self-development
Serie
Shamanism
Story
Training
Update
Usa
Vermenselijken
Video
Wetenschap
Wilde Paarden
Zintuigen